Llun o Stryd Pentrehedyn, Machynlleth ym 1896. Defnyddir y llun gyda chaniatâd Casgliad Francis Frith
Cefndir
Yn ystod yr 1980au, cafodd tri deg o goed eu plannu gan Gyngor Tref Machynlleth oddi fewn i'r ardal gadwraeth ar hyd Cefnffyrdd Canol Tref Machynlleth (A483 a'r A487) (gweler Delwedd 1) gyda help arian grant.
Rhwng yr adeg honno a nawr gwywodd nifer ohonynt a chawsant eu symud i ffwrdd, ac er bod rhai yn parhau i fod yn dda eu hiechyd, mae eraill yn edwino a / neu'n peri pryder o ran diogelwch.
Dynododd arolygon diogelwch cyffredin gan dyfwyr coed bod rhai o'r coed yn beryglus ac fe gafodd y coed hynny eu cymryd i ffwrdd ym mis Tachwedd 2021.
Mae gwaith ychwanegol sy'n berthnasol i ddiogelwch, gan gynnwys symud coed, wedi ei amserlennu ar gyfer gaeaf 2022-23. Yn anffodus, y brif anfantais i'r coed stryd oedd nad oedd "y coed yn derbyn y gofal cywir", yn ôl pobl ar "Barn Gyhoeddus" Coedwigaeth Cymru.
Trosolwg
Mae Asiant Cefnffyrdd Gogledd a Chanolbarth Cymru (ACGCC), sy'n gweithio ar ran Llywodraeth Cymru, wedi dynodi amnewid a gwella coed stryd Machynlleth fel cyfle i hyrwyddo rheolaeth gynaliadwy'r adnodd naturiol hwn a chyfle i roi gofal teilwng i'r coed pwysig a gwerthfawr hyn.
Bydd y cynllun yn cynnwys amodau plannu llawer gwell ar gyfer unrhyw goed newydd sy'n cael eu plannu. Byddan nhw'n defnyddio pydewau coed a fydd yn gallu diogelu gwreiddiau'r coed yn ogystal â dyfrio ac awyru'r gwreiddiau i gefnogi tyfiant iach y coed.
Bydd hyn yn helpu i gadw'r coed yn iach drwy gydol eu hoes a galluogi rheolwyr y dyfodol i edrych ar eu holau'n iawn.
