Beth yw'r Goblygiadau ar gyfer Ceisiadau Cynllunio a Datblygu?

Canllawiau Cynllunio CNC ar Niwtraliaeth Maethynnau

Mae CNC wedi cyhoeddi canllawiau a chyngor i awdurdodau cynllunio  sy'n berthnasol i geisiadau cynllunio. Mae'r cyngor hwn yn darparu canllawiau ac atebion i gwestiynau cyffredin ynghylch ceisiadau cynllunio. Mae'r cyngor yn darparu atebion i gwestiynau cyffredin ynghylch datblygiadau penodol. Bydd angen i ddatblygwyr ac ymgeiswyr sy'n paratoi ceisiadau cynllunio ddilyn y canllawiau hyn.

Mae'r canllawiau'n gosod gofyniad Niwtraliaeth Maethynnau i bob datblygiad newydd oddi fewn i ddalgylchoedd ACA. Mae Niwtraliaeth Maethynnau mewn lle i atal datblygiad newydd rhag arwain at gynnydd net mewn lefelau ffosfforws yn ACA afonydd Cymru.

Rheoliadau Cynefinoedd

O dan Rheoliadau Cadwraeth Cynefinoedd a Rhywogaethau 2017, (fel y'u diwygiwyd), mae Awdurdod Cynllunio Lleol Powys yn awdurdod cymwys sydd â dyletswydd i asesu effaith ceisiadau cynllunio (cynigion datblygu) ar ACA afon.

Caiff ceisiadau cynllunio mewn dalgylchoedd ACA afon neu sy'n effeithio ar ddalgylchoedd ACA afon eu hasesu i bennu a yw'r datblygiad yn cyflwyno 'effaith sylweddol debygol' ar yr ACA. Pan fydd risg o effaith sylweddol yn cael ei ddynodi, mae mesurau yn debygol o fod yn ofynnol i arddangos niwtraliaeth maethynnau neu wellhad, i osgoi effaith groes ar yr ACA. Pan fo'n briodol, gofynnir i ymgeiswyr gyflwyno tystiolaeth gyda cheisiadau cynllunio i alluogi'r Awdurdod i ymgymryd ag Asesiad Priodol yn unol â Rheoliadau Cynefinoedd. Mae Canllawiau Cynllunio CNC yn darparu rhagor o wybodaeth am hyn.

Adolygiad Trwydded Amgylcheddol CNC ar gyfer Gwaith Trin Gwastraff Dŵr (GtGD)

Mae CNC yn y broses o adolygu trwyddedau amgylcheddol pob Gwaith Trin Gwastraff Dwr mwy o faint yn nalgylchoedd yr ACA. Caiff gwybodaeth bellach ei darparu yng nghanllawiau cynllunio CNC (gweler uchod).  

Bydd yr adolygiadau hyn yn ychwanegu terfyniad ffosfforws o 5mg/l (terfyn stop cefn) neu is, at y drwydded amgylcheddol i bob GtGD. O ganlyniad, gallai'r drwydded a adolygwyd ddatgelu'r capasiti sydd gan Ddŵr Cymru Welsh Water i dderbyn cysylltiadau newydd oddi wrth ddatblygiad a chydymffurfio â'r terfyn ffosfforws, er mae'n bosibl y bydd GtGD yn amodol ar broblemau capasiti eraill.

Cyfrifiannell Maethynnau (wrthi'n cael ei ddatblygu)

Fel rhan o Gynllun Gweithredu Llywodraeth Cymru (gweler isod), mae cyfrifiannell maethynnau yn cael ei ddatblygu i gynorthwyo ymgeiswyr ac awdurdodau cynllunio i gyfrifo'r swm net o ffosfforws sy'n cael ei gynhyrchu gan ddatblygiad newydd.

Mesurau Lliniaru

Mae CNC wedi cynhyrchu dewislen lliniaru mesurau. Mae'r ddewislen yn disgrifio mesurau i liniaru llygredd ffosfforws. Cafodd pob dull ei archwilio i bennu manylion fel cost, cynnal a chadw, cyfradd cael gwared ar faetholyn, manteisio ehangach a gofynion rheoleiddiol.

Asesiad Cydymffurfiaeth Ansawdd Dŵr

Yn 2024 cyhoeddodd CNC Adroddiad Asesu Cydymffurfiaeth pellach i ACA afonydd Cymru am gydymffurfiaeth targedau ansawdd dŵr ar gyfer: llygredd organig (Ocsigen toddedig, Galw am Ocsigen Biocemegol, Cyfanswm Amonia ac Amonia Unionised), metrigau o ran asidrwydd (pH a Chapasiti Niwtraleiddio Asid), a Mynegai Diatom Troffig. Nid yw'r canfyddiadau wedi altro Canllawiau Cynllunio CNC am Niwtraliaeth Maethynnau ar gyfer dalgylchoedd ACA afonydd Powys.