Beth yw'r fframwaith cyfreithiol?
Ceir manylion pwerau a dyletswyddau'r cyngor mewn amrywiol Ddeddfau Seneddol. Mae rhai o'r pwerau hyn yn orfodol, sy'n golygu bod rhaid i'r cyngor wneud yr hyn sy'n ofynnol dan y ddeddf.
Dan y Ddeddf, mae'n rhaid i'r Cyngor gael y Swyddogion Statudol canlynol:
- Prif Weithredwr
- Cyfreithiwr y Cyngor
- Cyfarwyddwr Strategol: Adnoddau
- Cyfarwyddwr Strategol: Pobl
- Pennaeth Gwasanaethau Cyflogedig
- Swyddog Monitro
- Prif Swyddog Cyllid
- Cyfarwyddwr Gwasanaethau Cymdeithasol
- Prif Swyddog Addysg
Mae manylion y rhain, a Swyddogion Priodol y Cyngor, i'w gweld yn Rhan 2, Erthygl 12 y Cyfansoddiad.
Os yw awdurdod lleol yn defnyddio mwy na'r grym statudol a roddir iddo, ystyrir ei fod yn gweithredu y tu hwnt i'r ddeddf (ultra vires) a gellir ei gael yn gyfrifol trwy her gyfreithiol.