Gwarchod y Cyhoedd Polisi Cydymffurfio a Gorfodaeth

1.1    Mae'r polisi hwn yn berthnasol i wasanaethau Iechyd yr Amgylchedd, Safonau Masnach a Thrwyddedu a ddarperir ar ran Cyngor Sir Powys. Mae'r gwasanaethau eu hunain yn cynnwys diogelwch bwyd, iechyd a lles anifeiliaid, iechyd a diogelwch, masnachu teg, rheoli llygredd, a phwysau a mesurau. Mae gan y Cyngor hefyd gyfrifoldeb trwyddedu yng nghyswllt ystod o faterion fel alcohol, gamblo, ffrwydryddion (tan gwyllt), storio petroliwm (garejys) a thacsis.

1.2    Mae Cyngor Sir Powys yn ymrwymedig i ddilyn ymarfer gorfodaeth da. Mae datblygiad y polisi hwn yn seiliedig ar y ddeddfwriaeth, canllawiau a'r codau sydd mewn grym ac yn berthnasol i'r cyd-destun hwn, yn enwedig Cod y Rheoleiddwyr.

1.3    Mae'r polisi hwn yn disgrifio ein dull o gydymffurfio a gorfodaeth a'i fwriad yw sefydlu ffordd gyson o orfodi heb roi baich rhy drwm ar fusnesau a sefydliadau lleol, ac ar y cyhoedd. Rydym bob amser yn croesawu adborth drwy ddefnyddio'r manylion cyswllt isod.  Byddwn hefyd yn ystyried cynnwys unrhyw awgrymiadau ar gyfer gwella wrth ddiwygio'r polisi yn y dyfodol.

1.4    Wrth fabwysiadu'r polisi hwn, byddwn yn defnyddio ein pwerau cyfreithiol yn gyson a theg, beth bynnag yw'r amgylchiadau.  Ni fydd penderfyniadau gorfodi'n cael eu dylanwadu'n andwyol gan oed, rhywedd, anabledd, iaith, hil, crefydd neu gred, rhyw neu dueddiad rhywiol y gwrthrych, dioddefwyr neu dystion.

1.5    Rydym eisiau ei gwneud yn hawdd i chi dderbyn ein gwybodaeth.  Cyhoeddir y polisi yn Gymraeg ac yn Saesneg ar ein gwefan. Gallwn hefyd gynnig y ddogfen mewn fformatau eraill fel tâp sain, print mawr ac mewn ieithoedd cymunedol, pe bai angen.  Ein cyfeiriad yw Neuadd y Sir, Llandrindod, Powys, LD1 5LG. Ein cyfeiriad e-bost yw public.protection@powys.gov.uk.

2.1    Y Blaenoriaethau Gorfodaeth Cenedlaethol ar gyfer Cymru yw:

• Gwarchod unigolion rhag niwed a hybu gwella iechyd.
• Sicrhau diogelwch ac ansawdd y gadwyn fwyd i leihau risg i iechyd pobl ac anifeiliaid;
• Hyrwyddo amgylchedd masnachu teg a chyfiawn i bobl a busnesau;
• Gwella'r amgylchedd lleol er mwyn cael dylanwad da ar ansawdd bywyd a hyrwyddo cynaliadwyedd.

2.2         Mae Cyngor Sir Powys yn mabwysiadu'r blaenoriaethau hyn er mwyn gwarchod iechyd, diogelwch a lles economaidd y bobl sy'n byw, gweithio neu'n ymweld â'r Sir gan geisio cynnal, ar yr un pryd, marchnad deg a chystadleuol lle gall busnesau cyfreithlon ffynnu.  Mae ein camau gweithredu hefyd yn cyd-fynd a Chynllun Corfforaethol Cyngor Sir Powys[1]. Dywedwn y bydd gweithgareddau gorfodi teg a chymesur yn helpu i hyrwyddo busnes da ac y bydd rheoleiddio da, wedi'i orfodi'n deg, yn cefnogi busnesau cyfreithlon a'u helpu i dyfu.  Bydd y camau a gymerwn hefyd yn cefnogi iechyd a lles ein preswylwyr mewn achosion lle'r ydym yn ymyrryd, er enghraifft i helpu pobl fregus, mewn materion iechyd a diogelwch, materion bwyd a diogelwch cynhyrchion.

2.3         Ymdrechwn yn rhagweithiol i annog cydymffurfio â'r gyfraith, gan weithio gyda busnesau ac unigolion i hyrwyddo'r nod hwn drwy:  

• ddarparu cyngor ac addysg;
• archwilio, ar sail gwybodaeth deallus, i sicrhau bod busnesau ac unigolion yn cydymffurfio; ac
• ymateb yn gymesur os torrir y rheoliadau.

Ein pwrpas yn y pen draw yw sicrhau 'marchnad' sy'n gweithio'n effeithiol a bod sylw'n cael ei roi i unrhyw risg i iechyd a lles cymdeithasol ac economaidd.  Pan fo'r pwrpas hwnnw'n cael ei danseilio, defnyddiwn ein pwerau cyfreithiol i weithredu i ddatrys unrhyw sefyllfa anfoddhaol a sicrhau bod y rhai sy'n torri'r rheolau'n cael eu dal i gyfrif.  Dyma beth a olygir wrth y term camau gorfodi.

2.4         Ymrwymwn i weithredu'n bendant yn y sefyllfaoedd canlynol:

• Yn erbyn rhai sy'n diystyru'r gyfraith neu sy'n fwriadol neu'n barhaus yn methu â chydymffurfio;
• Lle mae risg ddifrifol neu ar unwaith i iechyd a diogelwch; a
• Lle mae angen gwarchod pobl fwy bregus yn ein cymunedau rhag cael niwed.

[1] Cryfach, Tecach, Gwyrddach - Ein Cynllun Corfforaethol - Cyngor Sir Powys

3.1         Pwrpas y ddogfen hon yw disgrifio ein polisi ar ein gweithgareddau gorfodaeth a chydymffurfio a rhoi arweiniad i'r rhai y bydd yn effeithio arnynt, yn enwedig - busnesau, defnyddwyr a'r cyhoedd.  Fodd bynnag, nid yw'n effeithio ar y disgresiwn i gymryd camau cyfreithiol os credir y byddai hyn er lles y cyhoedd.

4.1         Mae'r polisi hwn yn bennaf berthnasol i:

• Iechyd a lles anifeiliaid
• Diogelwch bwyd
• Safonau bwyd
• Iechyd a diogelwch
• Masnachu teg
• Trwyddedu
• Diogelwch cynhyrchion
• Rheoli llygredd
• Clefydau heintus

4.2         Mewn rhai achosion, rydym wedi datblygu polisïau gorfodaeth penodol i faes, yn rhoi gwybodaeth fanwl am sut a phryd y bydd y meysydd gwaith hyn yn cymryd camau gorfodi penodol.  Mae'r polisi canlynol gennym:

         Atodiad 1 - Polisi Enillion Troseddu

Atodiad 2 - Gorfodi Diogelwch Bwyd

Os bydd unrhyw wrthdaro'n codi rhwng y polisi hwn a'r dogfennau penodol i faes hynny, y Polisi Cydymffurfio a Gorfodaeth cyffredinol hwn fydd yn cael blaenoriaeth.

5.1    Byddwn yn sicrhau y targedir adnoddau ac ymdrechion ble y byddent fwyaf effeithiol drwy asesu'r risg yn erbyn canlyniadau ein rheoleiddio.  Bydd yr asesiadau risg hyn yn goleuo ein dull o reoleiddio, gan gynnwys casglu data, rhaglenni archwilio, cyngor i fusnesau, a sancsiynau gorfodaeth.  Fel rhan o'r asesiad risg hwn, byddwn yn ystyried effaith gyfunol bosib diffyg cydymffurfio ar ganlyniadau ein rheoleiddio a pha mor debygol fydd y diffyg cydymffurfio o ddigwydd eto.

5.2    O dan Ddeddf Diwygio Deddfwriaethol a Rheoleiddiol 2006, yn ei ffurf ddiwygiedig, rhaid i Gyngor Sir Powys ystyried yr Egwyddorion Rheoleiddio Da pan fydd ein gwasanaethau'n cyflawni eu dyletswyddau gorfodi.

Byddwn yn ymarfer ein gweithgareddau rheoleiddio mewn ffordd sydd:

• Yn gymesur - bydd ein gweithgareddau'n adlewyrchu lefel y risg i'r cyhoedd a pha mor ddifrifol yw'r trosedd
• Yn atebol - bydd ein gweithgareddau'n agored i'w craffu gan y cyhoedd, gyda pholisïau clir a hygyrch, ynghyd â threfn gwyno deg ac effeithlon
• Yn gyson - bydd ein cyngor i'r rhai a reoleiddiwn yn gadarn a dibynadwy a byddwn yn parchu'r cyngor a gawn gan eraill.  Lle bydd amgylchiadau'n debyg, byddwn yn ceisio gweithredu mewn ffordd debyg i awdurdodau lleol eraill
• Yn dryloyw - byddwn yn sicrhau bod y rhai a reoleiddiwn yn gallu deall beth y disgwylir iddynt ei wneud, a beth y maen nhw yn eu tro'n gallu ei ddisgwyl
• Wedi eu targedu- bydd ffocws ein hadnoddau ar fusnes a gweithgareddau risg uwch, gan adlewyrchu anghenion lleol a blaenoriaethau cenedlaethol.

5.3    Rydym yn cofleidio'r egwyddorion ar orfodaeth dda a nodir yng Nghod y Rheoleiddwyr, yn ei ffurf ddiwygiedig,  Cod y Rheoleiddwyr - GOV.UK (www.gov.uk) sy'n nodi y dylai rheoleiddwyr:

• Cyflawni eu gweithgareddau mewn ffordd sy'n helpu'r rhai a reoleiddir ganddynt i gydymffurfio a thyfu,
• Cynnig ffyrdd didrafferth o ymgysylltu â'r rhai a reoleiddir ganddynt a gwrando ar eu barn,
• Seilio eu gweithgareddau rheoleiddio ar risg,
• Rhannu gwybodaeth am gydymffurfio a risg,
• Sicrhau bod gwybodaeth, arweiniad a chyngor clir ar gael i helpu'r rhai a reoleiddir ganddynt i gwrdd â'u cyfrifoldebau,
• Sicrhau bod eu gweithgareddau rheoleiddio'n dryloyw.

Fodd bynnag, mewn rhai achosion gallwn gasglu bod darpariaeth yng Nghod y Rheoleiddwyr naill ai'n amherthnasol neu wedi'i gwrthbwyso gan ddarpariaeth arall.  Byddwn yn sicrhau, os byddwn yn ymadael o'r Cod, bod hynny am y rhesymau iawn ac yn seiliedig ar y dystiolaeth sydd ar gael.

5.4         Ymrwymwn, ym mhob agwedd ar ei waith, i hyrwyddo cydraddoldeb yn unol â datganiadau a pholisïau Cydraddoldeb ein Cyngor.  I wneud hyn, bydd y Gwasanaeth yn ceisio mabwysiadu'r arfer gorau, gan gynnwys drwy ddarparu cymorth, gwybodaeth a chyngor.  Wrth fonitro ac adolygu ein harferion o dan y polisi hwn, gwnawn yn siŵr bod ein gweithgareddau gorfodaeth yn adlewyrchu'r ymrwymiad hwn. Mae'r holl waith o brosesu data personol wrth ddarparu'r gwasanaethau, a'r polisi hwn, yn cael ei wneud drwy gydymffurfio â Deddf Diogelu Data 2018 a'r Rheoliad Cyffredinol Ar Ddiogelu Data (GDPR).

5.5         Gyda rhai o feysydd gwaith eraill y Cyngor, rydym wedi rhannu'r rôl orfodaeth ag asiantaethau eraill, er enghraifft yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch, Cyfoeth Naturiol Cymru, Cyllid a Thollau EM, a'r Heddlu.  Weithiau bydd yn fwy priodol i asiantaethau gorfodaeth eraill, neu awdurdodau lleol eraill, ddelio ag achosion o dorri'r rheolau. Yn yr amgylchiadau hyn, gallai'r Gwasanaeth basio manylion y troseddu i asiantaethau o'r fath.  Mewn amgylchiadau lle mae'r rôl orfodaeth wedi'i rhannu neu'n ategol, byddwn yn dal i lynu wrth y Polisi Cydymffurfio a Gorfodaeth hwn ond bydd gan yr asiantaethau eraill hawl i gymryd pa bynnag gamau ag y maen nhw'n ystyried i fod yn angenrheidiol.

5.6         Pan fyddwn yn cyfnewid gwybodaeth am weithgareddau gorfodi â'n hasiantaethau partner, gwnawn hynny'n unol ag unrhyw ddulliau sefydledig o rannu gwybodaeth, ac yn unol â'r gofynion cyfreithiol, gan gynnwys Rheoliadau Cyffredinol ar Ddiogelu Data 2018 a Deddf Troseddu ac Anrhefn 1998. Byddwn yn gweithio'n agos â gwasanaethau eraill y Cyngor, a gyda rheoleiddwyr allanol priodol, i hyrwyddo cydymffurfio â'r rheoliadau ym mhob maes perthnasol gan gynnwys y ddeddfwriaeth ar fwyd a masnachu teg.

6.1    Bydd cyngor i fusnesau'n cael ei roi'n rhagweithiol a hefyd wrth ymateb i geisiadau penodol am arweiniad.  Byddwn yn rhoi'r cyngor hwn mewn ffordd glir ac mewn iaith syml gan ei gadarnhau'n ysgrifenedig os gofynnir am hynny.  Byddwn yn gwahaniaethu'n glir rhwng y gofynion cyfreithiol ac arfer gorau, codau ymarfer, canllawiau, a chyngor arall.

6.2    Anogir swyddogion i hyrwyddo cydymffurfio â'r gofynion cyfreithiol drwy godi ymwybyddiaeth o'r safonau a'r gofynion cyfreithiol perthnasol, a gwneir hyn drwy ryddhau datganiadau i'r cyfryngau, dosbarthu taflenni, ar y cyfryngau cymdeithasol, cyswllt wyneb yn wyneb a thrwy bartneriaethau busnes a chymunedol.

6.3    O ran cynnig cyngor i fusnesau, bydd Powys yn gwneud hynny'n ddiymdroi. Bydd y busnesau y mae gan y Cyngor gytundeb Prif Awdurdod â nhw'n cael blaenoriaeth pan fydd galwadau trwm ar adnoddau staffio prin.  Bydd trefniadau Prif Awdurdod gan awdurdodau lleol eraill yn cael eu parchu.

6.4    Mae'r Gwasanaeth yn cadw at 'reolau aur' y Llywodraeth o ran rhoi arweiniad ar reoleiddio, gan nodi y dylai fod:

• Yn seiliedig ar ddealltwriaeth dda o ddefnyddwyr
• Wedi'i ddylunio gyda mewnbwn gan ddefnyddwyr a'u cynrychiolwyr
• Wedi'i drefnu o gwmpas ffordd y defnyddiwr o feddwl
• Yn hawdd i ddarpar-ddefnyddwyr ei ddeall
• Wedi'i ddylunio i roi hyder i ddefnyddwyr gyda sut i gydymffurfio â'r gyfraith (h.y. dim defnyddio ymwrthodiad atebolrwydd cyfreithiol)
• Cael ei roi mewn da bryd
• Yn hawdd cael gafael arno
• Cael ei adolygu a'i wella

6.5    Fel arfer, gall busnesau sy'n cysylltu â'r Gwasanaeth am gyngor ar unrhyw ddiffyg cydymffurfio wneud hynny heb fod ag ofn cychwyn unrhyw gamau gorfodi awtomatig.  Er hynny, bydd adegau yn yr amgylchiadau a ddisgrifir yn 2.4 uchod, neu pan fydd hanes o ddiffyg cydymffurfio neu pan ystyrir bod angen, ac ar ôl ystyried y mater yn ddyledus, pryd y bydd camau gorfodaeth yn anochel.

7.1    Lle bo'n briodol, bydd gwasanaethau'n defnyddio dull o wybodaeth deallus er mwyn sicrhau bod eu hadnoddau wedi eu targedu'n fwyaf effeithiol. Defnyddir nifer o fframweithiau asesu risg ar draws meysydd gwaith y Cyngor i benderfynu pa mor aml y dylid gwirio cydymffurfio, fydd yn cynnwys archwiliadau ac ymweliadau eraill â safleoedd busnes, cymryd samplau, gwneud pryniannau prawf, ac yn y blaen.

7.2    Byddwn yn asesu cwynion i'r Gwasanaeth am ddiffyg cydymffurfio honedig ar sail pob achos unigol, gyda swyddog priodol yn cael eu dyrannu i ymchwilio / gweithredu ar y mater fel bo angen.

7.3    Ar ôl delio ag unrhyw ddiffyg cydymffurfio drwy roi cyngor, bydd y Gwasanaeth yn ôl-ddilyn i sicrhau bod y materion pryder wedi cael eu cywiro a'r busnes yn cydymffurfio'n llawn.

Lle bydd angen gwneud gwaith i gywiro'r sefyllfa, rhoddir esboniad o'r rhesymau a thros ba amser y mae'n rhaid cwblhau'r gwaith.

8.1    Trosolwg

8.1.1 Wrth ymateb i achosion o dorri'r gyfraith, mae ystod o gamau gweithredu ar gael i'r Gwasanaeth, a ddisgrifir yn 8.4 isod. Penderfynir ar ba gamau gweithredu priodol i'w cymryd ar ôl ystyried ffeithiau penodol pob achos yn ofalus ac ar ôl ystyried ymagwedd y troseddwr honedig ac unrhyw sylwadau y byddent am i ni eu cymryd i ystyriaeth.

Fel arfer, byddwn yn gweithredu fesul cam ar sail yr hierarchaeth o gamau gorfodi gan symud at gamau ffurfiol pan fydd ymdrechion anffurfiol wedi methu â chael yr effaith a geisiwyd.

Mewn amgylchiadau lle gallai fod amheuaeth bod troseddwr wedi cyflawni troseddau ar draws nifer o ardaloedd awdurdod lleol, gallai fod yn fwy priodol i awdurdod lleol arall y tu allan i'n hardal gymryd camau gorfodi, hyd yn oed os yw'r trosedd wedi'i gyflawni oddi mewn i ardal Cyngor Sir Powys.  

Ond fel arall hefyd, gallai fod adegau pryd y byddai'n fwy priodol i'r Gwasanaeth gymryd camau gorfodi'n ymwneud â throseddau a ddigwyddodd yn rhywle arall.  Yn yr amgylchiadau hyn, gallwn lunio cytundeb cyfreithiol fel bod un awdurdod yn arwain ar y mater, yn ôl yr hyn a fyddai'n briodol, gan ddefnyddio darpariaethau Adran 19 Deddf Llywodraeth Leol 2000, Adrannau 101 a 222 Deddf Llywodraeth Leol 1972, neu unrhyw ddarpariaethau eraill i alluogi hyn, neu ddarpariaethau Deddf Hawliau Defnyddwyr 2015. Bydd y rhesymau am y penderfyniadau'n cael eu cofnodi yn y broses gyfreithiol.

8.2    Cynnal ymchwiliadau

8.2.1 Bydd pob ymchwiliad yn cael ei gynnal gan dalu sylw dyledus i'r ddeddfwriaeth ganlynol ac unrhyw ganllawiau neu godau ymarfer cysylltiedig a fyddai'n berthnasol i Bowys.

• Deddf Gweithdrefn ac Ymchwiliadau Troseddol 1996
• Deddf yr Heddlu a Thystiolaeth Droseddol 1984
• Deddf Rheoleiddio Pwerau Ymchwilio 2000
• Deddf yr Heddlu a Chyfiawnder Troseddol 2001
• Deddf Hawliau Dynol 1998
• Deddf Diogelu Rhyddid 2012

Mae'r Deddfau hyn a'u canllawiau cysylltiedig yn rheoli sut y mae tystiolaeth yn cael ei chasglu a'i defnyddio, gan roi amrediad o warchodaeth i ddinasyddion a diffynyddion posib.

8.2.2 Mae ein trefn o holi diffynyddion honedig yn dilyn yr egwyddorion a ddisgrifir yn Neddf yr Heddlu a Thystiolaeth Droseddol 1984, yn ei ffurf ddiwygiedig, a'r Codau Ymarfer cysylltiedig perthnasol.

8.2.3 Rhoddir pwerau gorfodaeth i ni o dan y ddeddfwriaeth sy'n awdurdodi ein swyddogion ac mae staff yn defnyddio'r pwerau hyn pan fo angen, ond bob amser mewn ffordd gymesur.  Mae swyddogion yn rhesymol ddisgwyl i bobl gydweithredu ag ymchwiliad i honiadau o dorri'r rheolau a gall fod yn drosedd rhwystro swyddog awdurdodedig yn ystod eu dyletswyddau.

8.2.4 Lle bydd swyddogion yn ymarfer eu pwerau i atafaelu, bydd y person yr atafaelir unrhyw nwyddau neu ddogfennau ganddynt (neu eu cynrychiolydd) yn cael gwybod a rhoddir derbynneb iddynt.  Bydd yr eitemau a atafaelir yn cael eu cadw'n ddiogel ac yn unol â'r weithdrefn swyddogol.

8.2.5 Nid yw troseddwyr fel arfer yn wynebu'r posibilrwydd o gael eu harestio o dan y gyfraith a orfodir gan wasanaethau Cyngor Sir Powys, ond mae rhai eithriadau i hyn.  Maen nhw'n cynnwys troseddau o dan Ddeddf Nodau Masnach 1994, a chyfraith arall, lle byddai angen gwneud prawf anghenraid o dan Adran 24 Deddf yr Heddlu a Thystiolaeth Droseddol 1984, er enghraifft os byddai dwyn achos yn cael ei rwystro pe bai'r troseddwr yn diflannu.

8.2.6 Bydd pob ymchwiliad yn cael ei gwblhau'n amserol a thrwy dalu sylw i unrhyw derfynau amser ar gyfer dwyn achos ffurfiol o dan ddeddfwriaeth benodol.

8.2.7 Lle mae gan y Cyngor fudd mewn safle, bydd yn hyrwyddo a blaenoriaethu cydymffurfio yn yr un ffordd ag y byddai'n gwneud ar gyfer safleoedd eraill na fyddai ganddo fudd ynddynt. Bydd hefyd yn sicrhau bod y sylw a roddir yn unol â'r meini prawf a gymhwysir i eraill sydd â dyletswydd i weithredu.

8.3    Cyfathrebu

8.3.1 Mae ein staff bob amser yn cyfathrebu ag unrhyw Brif Awdurdod neu Awdurdod Cartref cyn gynted ag y bo modd mewn ymchwiliad.

8.3.2 Bydd y rhai y bydd gorfodaeth yn effeithio arnynt, gan gynnwys tystion a diffynyddion, yn cael eu diweddaru ar gynnydd yr ymchwiliad mewn ffordd glir, briodol ac amserol.  

8.3.3 Lle bo hynny'n briodol, bydd canlyniadau ein herlyniadau'n cael eu cyhoeddi drwy wahanol gyfryngau a gydag unrhyw bartneriaid a fu'n rhan o'r achos.  Gallwn hefyd dynnu sylw partïon budd at y canlyniadau hyn, yn cynnwys dioddefwyr a thystion.

8.4    Penderfyniadau ar gamau gorfodi

Mae ystod o ganlyniadau gorfodaeth, a ddisgrifir isod, ar gael i'r Gwasanaeth.  Penderfynir ar ba gamau a fyddai'n briodol i'w cymryd ar ôl ystyried amgylchiadau pob achos unigol yn ofalus.

Defnyddiwn gymorth a chyngor ar gydymffurfio fel ymateb cyntaf mewn nifer o achosion o dor-deddfwriaeth sy'n cael eu hadnabod.  Rhoddir cyngor, weithiau drwy anfon llythyr o rybudd, i gynorthwyo unigolion a busnesau i gywiro unrhyw dor-deddfwriaeth cyn gynted ac mor effeithiol â phosib, fel y gellir osgoi unrhyw gamau gorfodi pellach.  Bydd llythyr o rybudd yn egluro beth y dylid ei wneud i gywiro'r tor-deddfwriaeth ac i'w atal rhag digwydd eto.

Os bydd achos tebyg o dor-deddfwriaeth yn digwydd eto, byddwn yn ystyried unrhyw lythyr o rybudd blaenorol wrth feddwl am ba gamau gorfodi a fyddai fwyaf priodol i'w cymryd y tro hwnnw.   Ni ellir cyfeirio at lythyr o'r fath yn y llys fel euogfarn flaenorol, ond mae'n bosib ei gyflwyno fel tystiolaeth o wybodaeth ffeithiol fel rhan o gais cymeriad gwael.

Rydym yn cydnabod, lle mae busnes yn rhan o Bartneriaeth gyda Phrif Awdurdod, y gall y Prif Awdurdod roi cymorth a chyngor ar gydymffurfio, ac y bydd yn ystyried y cyngor hwn wrth feddwl am ba gamau gorfodi a fyddai fwyaf priodol i'w cymryd.  Gallwn drafod gyda'r Prif Awdurdod a oes angen unrhyw gymorth a chyngor ar gydymffurfio.

Byddwn yn cyfeirio at Gôd Ymarfer Erlynwyr y Goron wrth ystyried sut i ymdrin ag unrhyw achos o dor-deddfwriaeth honedig:

Mae nifer o rwymedïau sifil a chamau gorfodi troseddol ar gael i'r Gwasanaeth:

8.4.1 Rhwymedïau sifil

8.4.1.1 Ymrwymiadau gwirfoddol

Gallwn dderbyn ymrwymiad gwirfoddol i gywiro achos o dor-rheolau a / neu ei atal rhag ailddigwydd.  Bydd y Gwasanaeth yn cymryd unrhyw fethiant i anrhydeddu ymrwymiad gwirfoddol o ddifrif a bydd camau gorfodi yna'n debygol.

8.4.1.2 Camau gwaharddeb

Mewn rhai amgylchiadau, gallai'r Gwasanaeth ofyn i'r llys am waharddeb neu orchymyn bod tor-deddfwriaeth yn cael ei gywiro a / neu ei atal rhag ailddigwydd, neu gallai reoli neu wahardd gweithgaredd penodol yn y dyfodol.  Gallai'r llys hefyd gyfarwyddo bod gweithgareddau penodol yn cael eu gohirio tan fydd y tor-deddfwriaeth wedi'i gywiro a / neu ragofalon wedi eu rhoi yn eu lle i atal tor-deddfwriaeth yn y dyfodol.

Bydd methu â chydymffurfio â gwaharddeb yn ddirmyg llys sy'n drosedd difrifol a allai arwain at ddedfryd o garchar.

8.4.1.3 Sancsiynau sifil

O dan Ddeddf Gorfodi Rheoleiddio a Sancsiynau 2008, gall y llywodraeth roi pŵer i awdurdodau lleol orfodi amrywiol sancsiynau sifil newydd.  Yr opsiynau hyn yw:

• Cyflwyno hysbysiad cosb ariannol benodedig
• Cyflwyno hysbysiad cosb ariannol amrywiadol
• Cyflwyno hysbysiad cydymffurfio
• Cyflwyno hysbysiad adfer
• Cyflwyno hysbysiad stop
• Caniatáu i fusnes wneud ymrwymiad gorfodi

O dan rai cyfreithiau, mae gan awdurdodau lleol yng Nghymru bwerau i gyflwyno:

Cosbau Ariannol Penodedig

Gall y Gwasanaeth gyflwyno Cosb Ariannol Benodedig, sydd wedi'i chapio ar lefel gymharol isel ac ni fwriedir iddi gael ei defnyddio gydag achosion mwy difrifol o ddiffyg cydymffurfio.  Nid dirwyon troseddol yw Cosbau Ariannol Penodedig ac nid ydynt yn ymddangos ar gofnod troseddol rhywun.  Ni ellir defnyddio Cosbau Ariannol Penodedig ar y cyd ag unrhyw sancsiwn arall.

Gofynion Disgresiynol

O dan ddeddfwriaeth benodol, mae gan y Gwasanaeth bwerau i gyflwyno Cosbau Ariannol Amrywiadol a Gofynion Disgresiynol Di-ariannol. Gellir cyflwyno Cosb Ariannol Amrywiadol hyd at yr uchafswm a nodir yn y ddeddfwriaeth berthnasol.  Os gwneir Gofyniad Disgresiynol Di-ariannol, rhaid cymryd camau i sicrhau nad yw'r tor-deddfwriaeth yn parhau neu'n ailddigwydd.  Lle mae'r Gwasanaeth yn dewis cyflwyno Gofyniad Disgresiynol Di-ariannol, bydd yn nodi'n glir beth fydd y camau hynny a thros ba gyfnod y mae'n rhaid eu cwblhau.  Bydd methu â chydymffurfio â'r Gofyniad yn debygol o arwain at gosb ariannol.  Gellir defnyddio Cosb Ariannol Amrywiadol a Gofyniad Disgresiynol Di-ariannol mewn cyfuniad â'i gilydd.

Os bydd y Llywodraeth yn rhoi pwerau i'r Gwasanaeth ddefnyddio sancsiynau ychwanegol, byddwn yn cydymffurfio â'r gofynion deddfwriaethol ar eu defnyddio, yn rhoi arweiniad ar sut y defnyddiwn y cosbau hyn, ac yn cyhoeddi manylion unrhyw achos lle defnyddir y sancsiynau hyn.

8.4.2 Camau Gorfodaeth Troseddol

8.4.2.1 Hysbysiadau Statudol

Gyda llawer o achosion tor-deddfwriaeth, mae gan y Gwasanaeth bwerau i gyflwyno hysbysiad statudol. Maen nhw'n cynnwys: 'Hysbysiadau Stop', 'Hysbysiadau Gwahardd', 'Hysbysiadau Gwahardd Brys', a 'Hysbysiadau Gwella'.   Mae'r hysbysiadau hyn yn rhwymo'n gyfreithiol. Gallai methu â chydymffurfio â hysbysiad statudol fod yn drosedd a gallai arwain at erlyn a / neu, lle bo hynny'n briodol, at gyflawni gwaith yn ddiofyn (wele 8.4.4 isod).

Bydd hysbysiad statudol yn nodi'n glir pa gamau sydd i'w cymryd ac erbyn pryd y mae'n rhaid eu cwblhau.  Mae'n debygol o ofyn bod unrhyw dor-rheolau'n cael ei gywiro a / neu ei atal rhag digwydd eto.  Gallai hefyd wahardd gweithgareddau penodedig tan fydd y tor-deddfwriaeth wedi'i gywiro a / neu ragofalon wedi eu rhoi yn eu lle i atal tor-deddfwriaeth yn y dyfodol.  Lle mae hysbysiad statudol yn cael ei gyflwyno, bydd esboniad o'r broses apelio'n cael ei roi i'r derbynnydd.

Gyda rhai hysbysiadau a gyflwynir yng nghyswllt eiddo, gellir eu rhoi ynghlwm wrth yr eiddo a / neu eu cofrestru fel pridiannau tir lleol.

8.4.2.2 Hysbysiad cosb benodedig a hysbysiad cosb am anrhefn

Mae gan y Gwasanaeth bwerau i gyflwyno hysbysiad cosb benodedig am rai achosion o dor-rheolau. Mae'r hysbysiadau hyn yn rhoi cyfle i'r troseddwr osgoi cael eu herlyn drwy dalu'r gosb ariannol benodedig i gydnabod y trosedd.  Mae penderfynu rhoi Hysbysiad Cosb Benodedig, neu am werthu alcohol i rai dan oed, Hysbysiad Cosb am Anrhefn, yn fater o ddisgresiwn gan y swyddog ymchwilio.  Cyflwynir y rhain dim ond ble y byddai'r dystiolaeth yn ddigon i gefnogi erlyn.

Nid yw talu cosb benodedig yn golygu bod unigolyn yn imiwn rhag cael eu herlyn am dor-deddfwriaeth tebyg neu bellach.  Mewn rhai amgylchiadau, yn enwedig lle mae'r tor-deddfwriaeth mor ddifrifol neu'n ailddigwydd, bydd erlyn efallai'n fwy priodol na chyflwyno hysbysiad cosb benodedig.

8.4.2.3 Ymchwiliadau ariannol ac Atafaelu Asedau

Byddwn yn cynnal ymchwiliad ariannol o dan Ddeddf Enillion Troseddu 2002 a Rheoliadau Gwyngalchu Arian, Ariannu Terfysgaeth a Throsglwyddo Cronfeydd (Gwybodaeth am y Talwr) 2017 i gynorthwyo ymchwiliadau a phenderfynu ar lefel y budd troseddol a gafwyd o'r ymddygiad troseddol ac unrhyw asedau sydd ar gael. Byddwn yn cyflwyno gorchmynion datgelu a gorfodaeth i gynorthwyo gyda hyn.  Mewn achosion lle mae'r person dan amheuaeth yn debygol o afradu'r asedau neu lle credwn yn rhesymol ei fod yn gymesur, byddwn yn atal asedau lle mae achos troseddol yn cael ei ystyried.  Ni fyddwn yn penderfynu dod ag achos cyfreithiol dim ond ar y sail o geisio cael gafael ar arian cymhelliad o gamau a gymerir o dan y Ddeddf POCA.

Os derbynnir unrhyw arian o system cymhelliad y Swyddfa Gartref, bydd yr arian yn cael ei gadw mewn cyfrif wrth gefn a'i ail-fuddsoddi mewn gwaith enillion troseddu a strategaethau troseddu ac anrhefn sy'n berthnasol i'r gwasanaeth a dderbyniodd yr arian, ac mewn cynlluniau cymunedol i leihau troseddu ac anrhefn, a byddwn yn cynhyrchu cynlluniau blynyddol i gwrdd ag archwiliadau'r Swyddfa Gartref o'r gwaith hwn.

8.4.2.4 Gorchmynion Gorfodi

Mewn rhai amgylchiadau gallai'r Gwasanaeth ofyn am orchymyn llys. Bydd methu â chydymffurfio â gorchymyn llys yn ddirmyg llys sy'n drosedd difrifol a allai arwain at ddedfryd o garchar.

Mae'n ofynnol i'r Gwasanaeth wneud cais am orchmynion gorfodi ar ôl cyflwyno rhai hysbysiadau gorfodi, i roi cyfle i'r llys gadarnhau'r cyfyngiadau a orfodir gan yr hysbysiad.  Fel arall, gofynnir am orchymyn llys fel arfer dim ond lle mae pryderon difrifol na fydd y diffynnydd yn cydsynio i, neu'n cydymffurfio ag ymrwymiad gwirfoddol neu hysbysiad.

Mewn rhai achosion, gallai'r Gwasanaeth ofyn i'r Llys am orchmynion fforffedu yng nghyswllt nwyddau neu eitemau a gipiwyd, gyda golwg ar eu dinistrio / atafaelu.

8.4.2.5 Troseddau iechyd a diogelwch

Pan fydd amgylchiadau'n arwain at gamau gorfodi o dan ddeddfwriaeth iechyd a diogelwch, byddwn hefyd yn ystyried Datganiad Polisi Gorfodaeth yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch: Datganiad Polisi Gorfodaeth (hse.gov.uk)

Hefyd, byddai unrhyw benderfyniad gorfodaeth am resymau iechyd a diogelwch wedi'i wneud drwy'r Model Rheoli Gorfodaeth hwn.

Ar gyfer materion Iechyd a Diogelwch, bydd y Panel Heriau Rheoleiddio Annibynnol yn edrych ar gwynion am gyngor a roddwyd a ystyrir i fod yn anghywir neu sy'n fwy na'r hyn sydd ei angen i reoli'r risg yn ddigonol. Mae'r panel her yn gyfrwng annibynnol i unrhyw berson (yn gwmni neu'n unigolyn) gael cwyno am gyngor a roddwyd neu gamau y gorfodwyd iddynt eu cymryd gan yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch neu reoleiddwyr iechyd a diogelwch Awdurdod Lleol.  Ni fydd yn ystyried camau a gymerwyd, neu gyngor a roddwyd, gan y rheoleiddiwr lle mae trefniadau statudol ar gyfer apelio.  Yn y lle cyntaf, dylai unrhyw un sydd am gwyno geisio datrys y mater yn lleol gyda'r rheoleiddwyr a'u rheolwyr.  Os na fydd hyn yn gweithio, gellir codi cwyn gyda'r panel.  Bydd y panel ond yn canolbwyntio ar brif destun cwyn.  Y Panel Heriau Rheoleiddio Annibynnol (hse.gov.uk)

8.4.2.6 Rhybuddiad Syml

Mae rhybuddiad syml (rhybuddiad ffurfiol o'r blaen) yn opsiwn arall yn lle erlyn, mewn amgylchiadau lle byddai'r rhybuddiad yn debygol o fod yn effeithiol ac mae ei ddefnyddio'n briodol i'r trosedd.  Mae'n gyfaddefiad o euogrwydd, ond nid yw'n ddedfryd, nac ychwaith yn euogfarn droseddol.

Rhoddir rhybuddiadau syml gan uwch-swyddog a dim ond i droseddwr dros 18 oed yn yr amgylchiadau canlynol:

• Os nad oes digon o dystiolaeth bod euogfarn yn realistig,
• Mae'r troseddwr yn cyfaddef eu bod yn euog, a
• Ystyrir y byddai rhybuddiad syml, yn hytrach na dwyn achos troseddol, o fudd i'r cyhoedd.

Nid oes ymrwymiad cyfreithiol bod yn rhaid derbyn cynnig o rybuddiad syml am drosedd, ond bydd methu ei dderbyn fel arfer yn arwain at erlyn. Bydd pob achos yn cael ei ystyried yn unigol.

Lle mae'r trosedd yn un sy'n rhaid ei gofnodi, bydd rhybuddiad syml yn ymddangos ar gofnod troseddol y troseddwr.  Mae'n debygol o ddylanwadu ar sut fydd y Gwasanaeth ac eraill yn delio ag unrhyw achosion pellach tebyg o dor-rheolau a gellir cyfeirio ato os yw'n berthnasol i achos yn y dyfodol.  Os rhoddir rhybuddiad syml i unigolyn (yn hytrach na chwmni corfforaethol), gallai fod canlyniadau iddynt os ydynt yn chwilio am rai mathau o gyflogaeth.

Defnyddir rhybuddiadau syml yn unol â'r canllawiau ar rybuddio oedolion sy'n troseddu: Rhybuddiadau Syml: Canllawiau i'r heddlu ac erlynwyr - GOV.UK (www.gov.uk)

Am bob rhybuddiad syml, bydd y rheolwr yn yr achos yn penderfynu a yw'n rhesymol neu beidio ystyried dirwyo ac anfonebu'r person / busnes / cwmni sy'n destun yr ymchwiliad. Ni fydd hyn yn amodol ar lofnodi'r rhybuddiad ond byddai'n cael ei wneud pan fyddai un o'r canlynol yn digwydd:

•       Lle mae troseddau sylweddol ac mae'r gwasanaeth wedi achosi costau helaeth wrth ymchwilio iddynt, a hefyd

•       Lle mae'r swyddog arweiniol proffesiynol o'r farn y byddai'n gymesur â'r trosedd dan sylw.

8.4.2.7 Erlyn

Gallwn erlyn am dor-deddfwriaeth, yn enwedig yn erbyn rhai sy'n diystyru'r gyfraith neu'n ymddwyn yn anghyfrifol, neu lle mae risg daer i iechyd a diogelwch.  Lle mae mathau eraill o gamau gorfodi, fel ymgymeriadau gwirfoddol, rhybuddiad neu hysbysiadau statudol wedi methu ag arwain at gydymffurfio, bydd erlyn yn fwy tebygol.

Fel gyda'r opsiynau gorfodi blaenorol, bydd nifer o ffactorau'n cael eu hystyried, gan gynnwys ond nid yn unig -  

• Pa mor ddifrifol yw'r trosedd,
• Hanes blaenorol y troseddwr,
• Unrhyw amddiffyniad statudol,
• Camau a gymerwyd i osgoi ail-ddigwydd,
• Unrhyw eglurhad a roddir a, lle mae'r gyfraith yn caniatáu, amgylchiadau ac agwedd y troseddwr,
• Y camau gorau i'w cymryd er budd y cyhoedd,
• A oes gobaith realistig o sicrhau euogfarn.

Bydd penderfyniad ynghylch ai erlyn a fyddai'r cwrs gweithredu mwyaf priodol mewn achos penodol yn cael ei wneud

• yn unol â'r polisi hwn,
• yn unol â'r cod ymddygiad ar gyfer Erlynwyr y Goron Y Cod ar gyfer Erlynwyr y Goron (cps.gov.uk)
• ac yn unol â'r gofynion statudol gan ystyried unrhyw godau ymarfer perthnasol, a heb unrhyw oedi diangen.

Drwy ddilyn y cod ar gyfer Erlynwyr y Goron, byddwn ond yn dechrau erlyn os yw'r Cyngor yn fodlon bod digon o dystiolaeth i gynnig gobaith realistig o sicrhau euogfarn yn erbyn y diffynnydd neu ddiffynyddion.  Rhaid i'r Cyngor hefyd fod yn fodlon, ar ôl ystyried yr holl ffeithiau perthnasol a'r amgylchiadau yn yr achos, a'r meini prawf o dan y Cod ar gyfer Erlynwyr y Goron, y byddai erlyn o fudd i'r cyhoedd.

Ar ôl ystyried yr holl ffeithiau perthnasol ac amgylchiadau'r achos, bydd y Pennaeth Gwasanaeth neu'r Uwch-Reolwr yn penderfynu ar ba gamau y dylai'r awdurdod lleol eu cymryd ar sail argymhelliad Swyddog Arweiniol Proffesiynol y gwasanaeth perthnasol, ac ar ôl derbyn cyngor cyfreithiol.

Byddwn yn sicrhau bod cyfansoddiad yr awdurdod yn adlewyrchu'r cynllun dirprwyo ar gyfer dechrau dwyn achos, a'i fod yn cael ei ddiweddaru'n gyson.

Mewn rhai amgylchiadau, yn ymwneud er enghraifft â materion iechyd a diogelwch, bydd achos cyfreithiol yn cael ei ddwyn yn enw'r swyddog awdurdodedig a ddynodwyd fel arolygydd priodol.

Bydd erlyniad llwyddiannus yn arwain at gofnod troseddol.  Mae ystod o gosbau ar gael i'r llys gan ddibynnu ar y cyhuddiad, amgylchiadau'r achos, a'r troseddwr.  Maen nhw'n cynnwys rhyddhau, dirwy, gorchymyn cymunedol neu ddedfryd o garchar mewn achosion difrifol.  Gall y llys orchymyn fforffedu a dinistrio'r nwyddau anghydffurfiol a / neu atafaelu unrhyw elw a ddaeth o'r tor-deddfwriaeth. Gallai erlyn hefyd arwain, mewn rhai amgylchiadau, at anghymhwyso unigolion o fod yn gyfarwyddwyr cwmni, neu gadw anifeiliaid, a gallai hefyd achosi canlyniadau i unigolion sy'n chwilio am fathau penodol o gyflogaeth ac o ran enillion troseddu mewn achos troseddol.  Bydd cofnod o'r cwrs gweithredu'n cael ei gofnodi ar systemau mewnol a'i ddatgelu hefyd i unrhyw ddata-basau perthnasol fel y Databas Gwybodaeth Sancsiynau (Safonau Masnach) a lle bo'n berthnasol y PNC/PND.

Gall y Pennaeth Gwasanaeth adolygu unrhyw benderfyniad ac unrhyw ganlyniadau pellach a awgrymir gan gyfreithiwr y diffynnydd / diffynyddion, sy'n ganlyniadau pellach dim ond os ydynt yn cwrdd â'r egwyddorion trosfwaol yn y Cod ar gyfer Erlynwyr.  

Bydd y Gwasanaeth hefyd yn ystyried gofyn am orchmynion eraill lle sicrheir euogfarn, lle bo'n briodol, er enghraifft Gorchymyn Ymddygiad Troseddol.

8.4.3 Camau eraill

8.4.3.1 Gwrthod, Atal neu Ddiddymu Trwyddedau

Mae pwerau'n bodoli i adolygu, atal a diddymu gwahanol drwyddedau. Mae rhai o'r pwerau hyn wedi eu dirprwyo i swyddogion sy'n gweithredu o dan adran 113 Deddf Llywodraeth Leol 1972, ond lle mae deddfwriaeth yn rhagnodi neu'r awdurdod wedi cadw'r hawl o dan gynllun dirprwyo, dim ond is-bwyllgor i'r Cyngor perthnasol sy'n gallu cymryd y camau hyn.  Mae gan ddalwyr trwydded hawl i fynychu gwrandawiad a chael gwybod bod ganddynt hawl i apelio yn erbyn penderfyniad.  Wrth ystyried ceisiadau am drwydded yn y dyfodol, bydd unrhyw dor-trwydded a chamau gorfodi blaenorol yn cael eu hystyried.

9.1    Bydd y polisi hwn yn cael ei ddiweddaru a'i ddatblygu fel bo angen gan newidiadau i'r ddeddfwriaeth ac yn cael ei adolygu'n flynyddol i sicrhau cywirdeb a bod staff yn cadw at y polisi.

9.2    Bydd data ar broffiliau cydraddoldeb y rhai y bo'r polisi hwn yn effeithio arnynt yn cael ei gasglu a'i fonitro am unrhyw wahaniaethu.

10.1  Mae Cyngor Sir Powys yn ymrwymedig i ddelio'n effeithiol ag unrhyw bryderon neu gwynion a allai fod gennych am ein gwasanaethau. Ceisiwn roi eglurder ar unrhyw faterion nad ydych yn siŵr amdanynt. Lle gallwn, byddwn yn cywiro unrhyw gamgymeriad a wnaethom. Byddwn yn darparu unrhyw wasanaeth y mae gennych hawl iddo ac yr ydym wedi methu ei ddarparu. Os gwnaethom unrhyw beth o'i le, byddwn yn ymddiheuro a cheisio cywiro pethau os gallwn. Ceisiwn ddysgu o'n camgymeriadau a defnyddio'r wybodaeth a gawn o gwynion i wella ein gwasanaethau.

10.2  Weithiau byddwch yn poeni efallai am faterion nad yw'n berthnasol i'r polisi hwn, e.e. os bydd angen dilyn fframwaith cyfreithiol, ac os felly byddwn yn egluro sut y dylech gyflwyno eich pryderon.

10.3  Weithiau ni fydd y Polisi Cwynion Corfforaethol yn berthnasol i bryder neu gŵyn, er enghraifft:

• Apêl yn erbyn penderfyniad a wnaed yn briodol gan y Cyngor,
• Fel cyfrwng i geisio newid deddfwriaeth neu benderfyniad polisi a wnaed yn briodol,
• Penderfyniad a wnaed lle gellir gwneud apêl arall, neu lle gellir ei adolygu, e.e. mewn llys ynadon.

10.4  Gallwch fynegi eich pryder mewn unrhyw un o'r ffyrdd canlynol:

• Gofyn i'ch cwyn gael ei gofnodi gan y person yr ydych eisoes mewn cysylltiad â nhw.
• Cysylltu gyda'n Tîm Cwynion Corfforaethol drwy ffonio 01597 827472 os ydych eisiau gwneud eich cwyn dros y ffôn, neu drwy lenwi'r ffurflen ar ein gwefan yn  https://cy.powys.gov.uk/cwynion https://cy.powys.gov.uk/cwynion
• Gallwch ysgrifennu atom yn y cyfeiriad a roddir yn y rhagarweiniad i'r polisi hwn.

Amdan y polisi hwn  

1.1. Mae'r polisi hwn yn egluro sut y bydd Cyngor Sir Powys yn ymdrin ag Ymchwiliadau Ariannol. Anelir y ddogfen hon yn bennaf at staff sy'n ymchwilio i droseddau a rhai sydd wedi eu hachredu gan yr Asiantaeth Droseddu Genedlaethol fel Ymchwilwyr Ariannol.  

1.2. Mae Cyngor Sir Powys yn cydnabod bod ymchwilio i droseddau sy'n achosi niwed i ddefnyddwyr a busnesau, a defnyddio pwerau o dan Ddeddf Enillion Troseddu 2002 (POCA), yn gallu gwneud cyfraniad sylweddol i aflonyddu ar weithgareddau troseddol drwy ddefnyddio ymchwiliadau gwyngalchu arian i gynorthwyo a chyd-fynd ag ymchwiliadau troseddol a thrwy adennill asedau troseddol.  

1.3. Mae Cyngor Sir Powys felly'n ymrwymedig i barhau i gynnal ymchwiliadau twyll / ariannol ynghyd ag ymchwiliadau gwyngalchu arian ac atafaelu er mwyn mynd i'r afael â throseddwyr ar bob lefel o weithgaredd troseddol.  

Egwyddorion Cyffredinol  

2.1. Wrth feddwl a oes angen defnyddio'r pwerau o dan POCA, mae Cyngor Sir Powys wedi ystyried:  

• ei gyfraniad i strategaethau troseddu ac anrhefn lleol, a blaenoriaethau corfforaethol eraill.
• a oes angen ystyried gorchmynion cyn-euogfarn fel rhan o'r broses erlyn yng nghyswllt ymchwiliadau gwyngalchu arian, ac a oes angen ystyried gorchmynion cyn-euogfarn fel rhan o ymchwiliadau atafaelu,
• ei rôl mewn delio â 'troseddwyr ffordd o fyw' fel ffugwyr nwyddau, masnachwyr diegwyddor parhaus, a siarcod benthyg arian,
• bod angen sicrhau nad yw troseddu'n talu ac yn cael ei weld i beidio â thalu,
• helpu i gwrdd â disgwyliadau defnyddwyr a busnesau cyfreithlon.

2.2. Bydd Cyngor Sir Powys yn hyrwyddo defnyddio ymchwiliadau ariannol fel rhan annatod o ymchwiliadau troseddol a allai arwain at atafaelu. Nid rhywbeth i droseddwyr difrifol yn unig yw atafaelu, ond i bob achos o droseddu meddiangar.  

2.3. Troseddu meddiangar yw troseddau lle mae'r drwgweithredwr yn ennill yn faterol o droseddu. Mae hyn yn cynnwys troseddau fel twyll, clocio ceir, masnachu diegwyddor a ffugio nwyddau.  

2.4. Pan fydd person wedi elwa o'u trosedd, y nod yw sicrhau euogfarn a dileu unrhyw fudd a enillwyd o weithgaredd troseddol. Mae gorchymyn atafaelu o dan POCA yn ffordd effeithiol o wneud hyn.  

2.5. Mae ein hymchwilwyr yn ymwybodol o'r cyfleoedd i gynnal ymchwiliadau atafaelu a gwyngalchu arian, a gynhelir fel arfer gan Ymchwilwyr Ariannol, ac unrhyw gamau y medrant eu cymryd i gynorthwyo'r broses.

2.6. Bydd ymchwilwyr yn cyfeirio achosion addas am ymchwiliad ariannol gan eu hatgoffa y gallai methu â dilyn y polisi hwn, wrth gyfeirio troseddau meddiangar at yr ymchwilydd ariannol penodedig, arwain at beidio â darganfod gwir faint y gweithgaredd troseddol, methu ag erlyn y drwgweithredwyr iawn a lleihau faint o asedau sy'n cael eu hatafaelu a hynny, yn ei dro, yn lleihau'r atal sydd ei angen i leihau troseddu.  

2.7. Lle bo'n ddarbodus gwneud hynny, bydd Powys yn cynnal ymchwiliadau ariannol ar gyfer awdurdodau lleol neu gyrff eraill.

Datganiad polisi  

3.1. Bydd yr ymchwilydd ariannol penodedig yn cynnal ymchwiliad ariannol ym mhob achos o drosedd meddiangar honedig neu lle cafwyd euogfarn, gyda golwg ar wneud cais i'r llys am orchymyn atafaelu gwerth y budd a enillwyd o'r trosedd.

3.2. Bydd cyfeirio at yr ymchwilydd ariannol yn cael ei ystyried ar sail haeddiant ond gan roi blaenoriaeth ar sail un neu fwy o'r ffactorau canlynol:

• tueddfryd y diffynnydd i gyflawni troseddau ar lefel genedlaethol,
• lle ystyrir bod y dioddefwyr yn arbennig o fregus neu mewn perygl oddi wrth ymddygiad troseddol y diffynnydd,
• lle byddai ymchwiliad troseddol yn cael trafferth delio'n effeithiol â'r diffynnydd neu eu troseddu, heb gymorth yr ymchwilydd ariannol,
• lle bo'r fantais ariannol o droseddu'r diffynnydd yn amlwg yn sylweddol ac asedau o werth eisoes wedi eu hadnabod.

3.3    Mewn amgylchiadau arbennig, e.e. mewn achosion priodol lle bo'r enillion ariannol yn sylweddol ond ni ellir canfod unrhyw asedau, gallai fod yn ddoeth dewis atafaelu er mwyn sicrhau 'gorchymyn enwol' o £1, dyweder. O dan y POCA, gellir ail-ymweld ag achosion yn y dyfodol felly os daw asedau i'r golwg nes ymlaen, gellir ail-gyfrifo'r enillion ariannol i bwrpas bodloni'r gorchymyn, gan ddefnyddio'r asedau sydd newydd eu darganfod. Gallai gorchmynion enwol hefyd atal diffynyddion rhag aildroseddu.

3.4. Bydd Cyngor Sir Powys yn ceisio defnyddio darpariaethau Deddf Enillion Troseddu 2002 i gipio gwerth £1,000 a mwy o arian parod os yw'n cael ei ddarganfod pan fo'r swyddogion yn yr eiddo'n gyfreithiol, neu wrth chwilio unrhyw berson neu gerbyd. Dim ond plismyn a / neu ymchwilwyr ariannol achrededig sy'n gallu cipio arian yn y modd hwn. Bydd yr ymchwilydd ariannol penodedig yn ymchwilio i darddiad unrhyw arian parod a gipiwyd fel hyn er mwyn gofyn i'r Llys Ynadon am gael ei fforffedu.

3.5. Mae ymchwilwyr ariannol yn ymrwymedig i wneud cais i fforffedu o dan POCA; ar ôl i atafaelu o dan POCA gael ei ystyried.  

Goblygiadau'r polisi

4.1. Goblygiadau Ariannol  

4.1.1. Mae gweithredu'r polisi hwn yn llawn yn rhoi cyfle sylweddol i sicrhau bod cyfran o'r enillion a atafaelir o dan POCA yn cael eu dychwelyd i'r Awdurdod o dan y cynllun cymhellion a weithredir gan y Swyddfa Gartref. Rhaid defnyddio unrhyw arian a dderbynnir drwy'r cynllun cymhellion i bwrpasau penodedig.

4.2. Staffio a hyfforddiant  

4.2.1. Mae pob ymchwilydd ariannol yn derbyn hyfforddiant gan Ganolfan Enillion Troseddu'r Asiantaeth Droseddu Genedlaethol a rhaid derbyn yr hyfforddiant hwn cyn cael eu hachredu.

Dylai hyfforddiant ymchwilio ariannol fod yn rhan o raglen arferol y Cyngor o ddarparu hyfforddiant a datblygu ar gyfer staff ymchwilio a rheoli penodedig.  

4.2.2. Nid oes angen i reolwyr dderbyn hyfforddiant ac ymwybyddiaeth i'r un lefel ag a roddir drwy gyrsiau sy'n delio'n benodol ag ymchwilio ariannol, ond rhaid i'r ddarpariaeth gwrdd â gofynion y system FISS. Fodd bynnag, mae'n hanfodol i Reolwr fod yn gyfarwydd â gweithdrefnau'n ymwneud ag ymchwiliad ariannol a chael eu dynodi'n Uwch Swyddog Priodol (SAO).

4.3. Cytundebau Partneriaeth  

4.3.1. Mae llawer o asiantaethau gorfodi'r gyfraith sy'n cynnal ymchwiliadau ariannol. Bydd Cyngor Sir Powys yn gweithio'n rhagweithiol â'r asiantaethau hyn er mwyn gipio gymaint o arian ac asedau â phosib o dan POCA.  

4.4. Asesiadau risg  

4.4.1. Mae'r polisi hwn yn cydymffurfio â gofynion deddfwriaeth iechyd a diogelwch a gweithdrefnau iechyd a diogelwch mewnol. Yr asesiad risg ar gyfer Swyddogion Ymchwilio sy'n berthnasol, a bydd yn cael ei adolygu'n flynyddol.  

Monitro ac adolygu  

5.1. Bydd yr Uwch Swyddog Priodol yn sicrhau yr ymchwilir yn llawn i bob achos a gyfeiriwyd o dan POCA a bod cais i atafaelu neu fforffedu asedau'n cael ei wneud lle bo'n briodol.  

5.2. Bydd y polisi hwn yn cael ei adolygu ar yr un pryd â'r polisi Cydymffurfio a Gorfodaeth gan ystyried unrhyw newid deddfwriaeth, heriau cyfreithiol ac unrhyw anghysondeb a gododd gyda'r polisi.  

Polisïau cysylltiedig a ffynonellau gwybodaeth  

6.1    Mae'r polisïau a'r wybodaeth ganlynol yn rhoi arweiniad ar sut y dylid cynnal ymchwiliadau ariannol:

• Deddf Enillion Troseddu 2002 - Canllawiau o dan Adran 2A (Yr Asiantaeth Droseddu Genedlaethol, Ionawr 2018) Cyhoeddiadau - Yr Asiantaeth Droseddu Genedlaethol
• Ymchwiliadau Ariannol effeithiol (Y Coleg Plismona, Hydref 2013) Ymchwiliadau Ariannol Effeithiol (college.police.uk)

Sail gyfreithiol

7.1. Mae'r sail gyfreithiol ar gyfer gweithredu'r polisi hwn ar gael yn:

• Deddf Cyfiawnder Troseddol 1993;
• Deddf Enillion Troseddu 2002;
• Deddf Terfysgaeth 2000;
• Gweithdrefn Porth Cyllid a Thollau EM;  
• Deddf yr Heddlu a Thystiolaeth Droseddol 1984;
• Deddf Hawliau Dynol 1998;
• Deddf Gweithdrefn ac Ymchwiliadau Troseddol 1996 (CPIA);
• Deddf Rheoleiddio Pwerau Ymchwilio 2000 (RIPA);
• Deddf Diogelu Data 2018 (DPA);  
• Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000.  

Cyflwyniad

1.1     Mae'r atodiad hwn yn ategu Polisi Cydymffurfio a Gorfodi Cyngor Sir Powys wrth sefydlu dull cyson o orfodi cyfraith diogelwch bwyd.   

1.2      Mae'r atodiad hwn yn berthnasol i bob cam gorfodi a gymerir gan Swyddogion o dan ddeddfwriaeth diogelwch bwyd a rhaid ei ddarllen ar y cyd â'r Polisi Cydymffurfio a Gorfodi cyffredinol.  

1.3     Os oes unrhyw wrthdaro o ran dehongli rhwng yr atodiad hwn a'r Polisi Cydymffurfio a Gorfodi cyffredinol, bydd yr olaf yn cael blaenoriaeth.

Awdurdod Sylfaenol

2.1       Rhaid i bob swyddog sy'n ystyried ymyrryd wirio a yw busnes wedi'i gofrestru fel un sydd mewn partneriaeth Awdurdod Sylfaenol, boed yn ei enw ei hun neu'n rhan o bartneriaeth gyd gysylltiedig drwy drefniant masnachfraint neu gymdeithas fasnach.  Mae'r Swyddfa Diogelwch a Safonau Cynnyrch (OPSS) (rhan o'r Adran Busnes a Masnach) yn cydlynu cynllun yr Awdurdod Sylfaenol, gan gynnwys cymeradwyo a chofrestru holl bartneriaethau'r Awdurdod Sylfaenol.  Pan fo Awdurdod Sylfaenol wedi'i gofrestru, rhaid i unrhyw Awdurdod Lleol arall (a elwir yn "awdurdod gorfodi" at ddibenion y cynllun) sy'n bwriadu cymryd camau gorfodi yn erbyn busnes o fewn y cynllun, gysylltu â'r Awdurdod Sylfaenol yn gyntaf oni bai bod angen gweithredu ar unwaith.  Gall yr Awdurdod Sylfaenol herio camau gorfodi arfaethedig os yw'n credu eu bod yn anghyson â'r cyngor neu'r canllawiau y mae wedi'u darparu o'r blaen.  Bydd OPSS yn penderfynu ar unrhyw anghydfodau sy'n deillio o hynny.

2.2     Ystyr "Awdurdod Sylfaenol" yw  awdurdod sydd  wedi  ymrwymo i gytundeb ffurfiol, mewn perthynas â rheolaethau deddfwriaethol penodedig, i fod yn brif ffynhonnell cyngor ar gydymffurfio â'r gofynion hyn ac i gydlynu camau gorfodi.

Diffiniadau

3.1      At  ddibenion  yr  atodiad hwn, bydd "Swyddog Awdurdodedig" yn golygu Swyddog sydd â'r pwerau dirprwyedig perthnasol i weithredu o dan Ddeddf Cymunedau Ewropeaidd 1972, Deddf Diogelwch Bwyd 1990, Rheoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006, Rheoliadau Rheolaethau Swyddogol ar Fwyd Anifeiliaid a Bwyd (Cymru) 2009, Rheoliadau Masnach mewn Anifeiliaid a Chynhyrchion Cysylltiedig (Cymru) 2011, Deddf Sgorio Hylendid Bwyd (Cymru) 2013 a'r rheoliadau a gyhoeddwyd o dan y rhain ac sydd wedi eu hawdurdodi yn unol â Chynlluniau Dirprwyo. 

Cymryd Camau Gorfodi

4.1         Mae'r Polisi Cydymffurfio a Gorfodi cyffredinol yn ymwneud â phenderfyniadau ar gamau gorfodi ac yn ystyried yr ystod eang o opsiynau gorfodi sydd ar gael i'r Gwasanaeth. Diben yr adran hon yw nodi'r opsiynau gorfodi ychwanegol sydd ar gael sy'n benodol i weinyddu cyfraith bwyd.  

4.2       Os oes tystiolaeth bod gweithredwr busnes bwyd yn methu â chydymffurfio â gofynion diogelwch bwyd, bydd y camau gweithredu canlynol yn cael eu hystyried a'r rhai mwyaf priodol yn cael eu dewis a'u gweithredu yn unol â'r dogfennau gweithdrefnol, canllawiau ymarfer a'r Cod Ymarfer perthnasol a gyhoeddwyd o dan Ddeddf Diogelwch Bwyd 1990, Rheoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006 a Rheoliadau Rheolaethau Swyddogol ar Fwyd Anifeiliaid a Bwyd (Cymru) 2007:

• Cydymffurfiaeth, cyngor a chefnogaeth
• Hysbysiadau cosb benodedig
• Hysbysiadau statudol
• Cau'n wirfoddol
• Mynd â bwyd a'i gadw
• Rhybuddiad syml
• Erlyniad
• Gwneud cais am orchymyn gwahardd at ddibenion hylendid.
• Nodir y rhain yn fanwl o adran 6 isod.

4.3      Wrth benderfynu ar y math o gamau gorfodi i'w cymryd, rhaid i swyddogion awdurdodedig roi sylw i natur y toriad a hanes cydymffurfiaeth gweithredwr y busnes bwyd.  Oni bai bod amgylchiadau'n dangos risg sylweddol, bydd swyddogion yn gweithredu dull graddedig ac addysgiadol gan symud i gamau mwy ffurfiol lle nad yw gweithredu anffurfiol yn cyflawni'r effaith a ddymunir.  Yn achos busnesau newydd, gwneir asesiad o barodrwydd gweithredwr y busnes bwyd i ymgymryd â'r gwaith a nodwyd gan y swyddog.

4.4         Er mwyn sicrhau cydymffurfiaeth mewn sefydliadau bwyd sy'n cael eu rhedeg gan neu lle mae gan Gyngor Sir Powys fuddiant, bydd y gwasanaeth yn cyflawni ei ddyletswyddau gorfodi yn yr un ffordd yn union ag y mae mewn safleoedd eraill. Ar ben hynny, bydd yn sicrhau bod y sylw a dderbynnir yn unol â'r meini prawf a ddefnyddir yn achos deiliaid dyletswydd eraill.

Cydymffurfiaeth, cyngor a chefnogaeth

5.1        Mae'r Polisi Cydymffurfio a Gorfodi cyffredinol yn ymwneud â darparu cyngor ac arweiniad i fusnesau fel modd o sicrhau cydymffurfiaeth.

5.2        Yn benodol mewn cysylltiad â gweinyddu cyfraith bwyd, gallai camau anffurfiol gynnwys cynnig cyngor, rhoi rhybuddion llafar a gofynion gweithredu drwy ddefnyddio llythyrau anffurfiol ac adroddiadau arolygu hylendid bwyd. 

5.3        Nodwyd yr amgylchiadau canlynol fel y rhai priodol ar gyfer defnyddio camau anffurfiol i sicrhau cydymffurfiaeth â gofynion deddfwriaeth diogelwch bwyd neu arfer da o fewn cyfnod rhesymol o amser: 

• Amgylchiadau lle na fydd canlyniad peidio â chydymffurfio â'r tramgwydd a nodwyd yn peri risg sylweddol i iechyd y cyhoedd. 
• Gweithredoedd neu hepgoriadau nad ydynt yn ddigon difrifol i gyfiawnhau gweithredu ffurfiol. 
• O hanes blaenorol y gweithredwr busnes bwyd a/neu barodrwydd i ymgymryd â'r gwaith angenrheidiol, gellir disgwyl yn rhesymol y bydd gweithredu anffurfiol yn arwain at gydymffurfio. 
• Mae hyder wrth reoli'r busnes yn uchel.
• Achosion cychwynnol o dorri amodau nad ydynt yn arwain at risg uniongyrchol i iechyd y cyhoedd ac sy'n berthnasol i fusnes bwyd sy'n gysylltiedig â sefydliadau gwirfoddol sy'n defnyddio gwirfoddolwyr. 

5.4        Bydd pob achos yn cael ei asesu yn ôl ei deilyngdod ac, os oes angen, mewn ymgynghoriad â swyddog uwch pan fo angen canllawiau neu gyngor. 

5.5        Bydd  llythyr yn cael ei anfon  at y gweithredwr busnes  bwyd bob  tro, a bydd hyn yn gwahaniaethu'n glir rhwng gofynion cyfreithiol a materion a argymhellir fel arfer da. 

Hysbysiadau Cosb Benodedig

6.1        Mae'r  Polisi  Cydymffurfio  a  Gorfodi   cyffredinol  yn   ystyried  defnyddio hysbysiadau cosb benodedig.

6.2         O ran gorfodi  cyfraith  bwyd, mae gan  swyddog  awdurdodedig ddisgresiwn i gyflwyno hysbysiad cosb benodedig am drosedd o dan adran 9 o Ddeddf Sgorio Hylendid Bwyd (Cymru) 2013 ynghylch arddangos, neu fethu ag arddangos, sgôr briodol y cynllun sgorio hylendid bwyd. Yn ogystal, gellir codi hysbysiad cosb benodedig am drosedd o dan Reoliad 5 o Reoliadau Sgorio Hylendid Bwyd (Hybu Sgôr Hylendid Bwyd) (Cymru) 2016 o ran methu â chydymffurfio â gofynion ar gyfer hyrwyddo sgoriau ar ddeunyddiau cyhoeddusrwydd.

Gellir cyflwyno'r rhain os nad oes esgus rhesymol am beidio â chydymffurfio.

Hysbysiadau Statudol

7.1        Polisi Cyngor Sir Powys yw defnyddio hysbysiadau statudol fel opsiwn i sicrhau cydymffurfiaeth  â deddfwriaeth. Bydd camau o'r fath yn cynnwys  codi'r hysbysiadau canlynol o dan Reoliad penodol Rheoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006: Hysbysiadau Gwella Hylendid o dan Reoliad 6, Hysbysiadau Gwahardd Hylendid a Hysbysiadau Gwahardd Brys at Ddibenion Hylendid o dan Reoliadau 7 ac 8 a Hysbysiadau Camau Adfer a Hysbysiadau Cadw o dan Reoliad 9.

7.2      Hysbysiadau Gwella

7.2.1  Bydd Hysbysiadau Gwella Hylendid/Safonau Bwyd yn cael eu defnyddio i sicrhau cydymffurfiaeth â  gofynion diogelwch  bwyd, o fewn amserlen resymol mewn amgylchiadau lle mae'r swyddog awdurdodedig yn fodlon bod deddfwriaeth diogelwch bwyd wedi'i thorri, ond nad yw'r tramgwydd yn peri risg uniongyrchol i iechyd. Gallai'r amgylchiadau hynny gynnwys. 

• Ar ôl ystyried y risg i iechyd y cyhoedd, lle gallai'r canlyniadau achosi risg bosibl i iechyd y cyhoedd; neu 
• Pan fo tramgwyddau sylweddol o ddeddfwriaeth diogelwch bwyd; neu 
• Pan fo diffyg hyder yn y gweithredwr busnes bwyd i ymateb i ddull anffurfiol; neu 
• Pan fo cofnod o ddiffyg cydymffurfio yn dilyn defnyddio dull anffurfiol; neu 
• Pan fo safonau'n wael ar y cyfan heb fawr o ymwybyddiaeth reoli o ofynion statudol neu 
• Pan fo tramgwydd yn ddigon difrifol i gyfiawnhau erlyn

7.2.2  Nodwyd bod yr amgylchiadau canlynol yn amhriodol ar gyfer defnyddio Hysbysiadau Gwella Hylendid/Safonau Bwyd:   

• gallai'r tramgwydd fod yn un sy'n parhau a byddai hysbysiad ond yn sicrhau gwelliant ar un adeg, er enghraifft, glanweithdra personol y staff. 
• Nid yw'r tramgwydd yn peri unrhyw risg i iechyd y cyhoedd. 
• Mewn sefyllfaoedd dros dro, lle ceir achosion o dorri amodau sy'n peri risg ddifrifol i iechyd y cyhoedd a lle ystyrir bod angen cymryd camau gorfodi cyflym.  
• Byddai'n fwy priodol ac er budd iechyd y cyhoedd defnyddio dull anffurfiol. 
• Pan fo arferion hylendid da wedi'u torri ond heb fethu â chydymffurfio â rheoliad priodol.

7.2.3  Swyddogion awdurdodedig yn unig sy'n cael rhoi Hysbysiadau Gwella Hylendid/Safonau Bwyd. Ni fydd swyddog awdurdodedig yn llofnodi Hysbysiad Gwella Hylendid/Safonau Bwyd oni bai bod y tramgwyddau wedi'u tystio a bod y meini prawf perthnasol a nodir yn y Rheoliadau a'r Canllawiau Ymarfer wedi'u bodloni. 

7.2.4    Bydd pob Hysbysiad Gwella Hylendid/Safonau Bwyd yn cael ei gyflwyno'n unol â'r Cod Ymarfer perthnasol. 

7.2.5   Bydd Hysbysiadau Gwella Hylendid Unigol yn cael eu cyflwynoi gyda nifer addas o atodlenni ynghlwm oni bai bod y swyddog awdurdodedig yn fodlon: 

• Y bydd apêl yn erbyn un neu fwy o eitemau sydd wedi'u cynnwys yn yr atodlen yn debygol, a all atal yr holl hysbysiad; neu 
• Fod terfynau amser ar wahân yn fwy priodol ar gyfer y gwahanol eitemau sydd yn yr atodlen; neu 
• Mewn amgylchiadau o'r fath, bydd nifer addas o hysbysiadau ar wahân gydag atodlenni unigol ynghlwm yn cael eu cyflwyno. 

7.2.6  Rhaid i swyddogion awdurdodedig osod terfynau amser realistig ar hysbysiadau, gan ystyried y gwaith a bennir ac argaeledd atebion priodol, yn ddelfrydol ar ôl trafodaethau gyda'r gweithredwr busnes bwyd. Mewn unrhyw achos, rhaid rhoi isafswm cyfnod o 14 diwrnod. 

7.2.7      Mae methu â chydymffurfio â Hysbysiad Gwella Hylendid yn drosedd a fydd yn gyffredinol yn arwain at argymhelliad i gychwyn achos Llys. Felly, rhaid i swyddogion awdurdodedig fod â digon o dystiolaeth ar gael i gyfiawnhau eu problem, bod yn barod i fynd ar drywydd diffyg cydymffurfiaeth yn y Llysoedd a bod yn fodlon y bydd achos yn debygol o lwyddo. Rhaid i dderbynwyr Hysbysiadau Gwella Hylendid fod yn ymwybodol o'u hawl i apelio a sut a ble i wneud apêl. 

7.2.8    Bydd ceisiadau am estyniad o amser yn cael eu hystyried yn unig os gwneir cais ysgrifenedig a bod derbynwyr hysbysiadau'n cael eu hysbysu am y polisi hwn ar adeg y gwasanaeth. 

7.2.9     Cyn ystyried unrhyw gamau gorfodi, bydd y mater, lle y bo'n briodol, yn cael ei drafod gydag unrhyw awdurdod Sylfaenol, cartref neu wreiddiol perthnasol. 

7.2.10  Bydd y Gwasanaeth yn  hysbysu  cyrff gorfodi  priodol  eraill a phartïon perthnasol eraill sydd â diddordeb am ei gamau gweithredu ynghyd â chyngor yn amlinellu'r camau adfer sy'n angenrheidiol i gydymffurfio. 

7.3   Hysbysiadau Camau Adfer

7.3.1     Hysbysiad Camau Adfer yw hysbysiad ysgrifenedig a gyflwynir i'r gweithredwr bwyd perthnasol neu gynrychiolydd awdurdodedig y gweithredwr sy'n:

• Gwahardd defnyddio unrhyw offer neu unrhyw ran o'r sefydliad a bennir yn yr hysbysiad;
• Gosod amodau ar neu'n gwahardd unrhyw broses; neu'n
• Ei gwneud yn ofynnol bod gweithrediad y busnes bwyd yn cael ei atal yn gyfan gwbl neu'n cael ei leihau i'r graddau a bennir yn yr hysbysiad.

7.3.2   Bydd y swyddog hefyd yn ystyried a ddylid cadw bwyd yn y sefydliad at ddibenion archwilio drwy Hysbysiad Cadw.

7.3.3    Mae'r amgylchiadau a all arwain at gyflwyno Hysbysiad Camau Adfer mewn perthynas â sefydliad yn cynnwys:

• Methiant unrhyw offer neu ran o sefydliad i gydymffurfio â gofynion y rheoliadau hylendid bwyd.
• Problemau traws-halogi.
• Yr angen i osod amodau ar neu wahardd cynnal unrhyw broses sy'n torri gofynion y rheoliadau neu'n rhwystro archwiliadau iechyd digonol yn unol â'r rheoliadau; neu
• Pan fo cyfradd gweithredu'r busnes yn niweidiol i'w allu i gydymffurfio â'r rheoliadau.

7.3.4    Rhaid cyflwyno unrhyw Hysbysiad Camau Adfer cyn gynted ag y bo'n ymarferol a rhaid iddo ddatgan pam y mae'n cael ei gyflwyno.  Os bydd y swyddog awdurdodedig yn dibynnu ar unrhyw achos o dorri unrhyw un o ofynion y Rheoliadau Hylendid, rhaid i'r hysbysiad nodi'r toriad a'r camau sydd eu hangen i'w gywiro.

7.3.5   Pan fydd swyddog awdurdodedig yn cyflwyno Hysbysiad Camau Adfer mewn sefydliad sy'n ddarostyngedig i'w gymeradwyo o dan Erthygl 4(2) o Reoliad 853/2004, dylai'r swyddog hefyd ystyried a ddylid cadw bwyd yn y sefydliad at ddibenion archwilio drwy Gyfrwng Hysbysiad Cadw o dan Reoliad 9 o Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006. Mae'r amgylchiadau a allai arwain at gyflwyno Hysbysiad Cadw yn cynnwys pan fo arwyddion neu amheuon nad yw bwyd mewn sefydliad yn ddiogel.

7.3.6   Unwaith y bydd swyddog awdurdodedig yn fodlon bod y camau adfer wedi'u cymryd i gydymffurfio â Hysbysiad Camau Adfer a gyflwynwyd, rhaid iddo dynnu'r hysbysiad yn ôl drwy gyflwyno hysbysiad pellach yn ysgrifenedig i weithredwr y busnes bwyd neu gynrychiolydd awdurdodedig priodol y gweithredwr busnes bwyd. 

7.3.7  Dylai'r defnydd o Hysbysiadau Camau Adfer a Hysbysiadau Cadw fod yn gymesur â'r risg i iechyd y cyhoedd a lle mae angen gweithredu ar unwaith i sicrhau diogelwch bwyd.

7.3.8    Bydd  pob  Hysbysiad Camau Adfer a Hysbysiadau Cadw yn cael eu cyflwyno yn unol â'r Cod Ymarfer perthnasol. Rhaid i dderbynnydd Hysbysiad Camau Adfer fod yn ymwybodol o'r hawl i apelio i'r Llys Ynadon. 

7.4 Hysbysiadau Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid

7.4.1  Nodwyd yr amgylchiadau canlynol fel rhai priodol ar gyfer defnyddio Hysbysiadau Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid ar ôl nodi risg uniongyrchol i iechyd: 

• Byddai canlyniadau peidio â chymryd camau gweithredu uniongyrchol a phendant i ddiogelu iechyd y cyhoedd yn annerbyniol.
• Gellir dangos risg uniongyrchol i iechyd, e.e. tystiolaeth gan arbenigwyr perthnasol megis Dadansoddwr Bwyd neu Arholwr Bwyd. 
• Mae'r meini prawf cyfarwyddyd a nodir yn y Cod Ymarfer perthnasol, ynghylch yr amodau pan y gallai'r gwaharddiad fod yn briodol, yn cael eu cyflawni. 
• Mae'r gweithredwr busnes bwyd yn amharod i gadarnhau'n ysgrifenedig unrhyw gynnig a awgrymir o waharddiad gwirfoddol. 

7.4.2  Dim ond Swyddog sydd wedi'i awdurdodi'n briodol i lofnodi a chyflwyno Hysbysiadau Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid, a fydd yn hysbysu eu Rheolwr cyn gynted â phosibl am eu camau gweithredu.

7.4.3   Ni fydd swyddog awdurdodedig yn llofnodi Hysbysiadau Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid oni bai y ceir tystiolaeth o'r sefyllfa a bod y meini prawf perthnasol wedi'u bodloni.

7.4.4    Rhaid i bob Hysbysiad Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid gael eu cyhoeddi yn unol â'r Cod Ymarfer perthnasol. Rhaid i'r derbynnydd fod yn ymwybodol o'r hawl i apelio i'r Llys Ynadon. 

7.4.5    Bydd Cyfreithiwr y Cyngor a'r Rheolwr priodol yn cael eu hysbysu ar unwaith am gyflwyno Hysbysiad Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid. 

7.4.6  Unwaith y bydd Hysbysiad Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid wedi'i gyflwyno, rhaid gwneud cais am Orchymyn Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid i'r Llys Ynadon o fewn tri diwrnod gwaith ar ôl cyflwyno'r Hysbysiad a rhaid i'r busnes bwyd gael o leiaf un diwrnod o rybudd o'r bwriad i wneud hyn. 

7.4.7    Rhaid  i  weithredwr  busnes  bwyd  sydd  wedi  bod  yn  destun Hysbysiad Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid gael Hysbysiad am Gais am Orchymyn Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid o leiaf un diwrnod cyn dyddiad y cais i Lys Ynadon. Bydd yr hysbysiad yn rhoi manylion am amser a dyddiad y cais. 

7.4.8    Mae methu â chydymffurfio â Hysbysiad Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid yn drosedd a bydd yn arwain at atgyfeirio'r mater i ystyried erlyniad. 

7.4.9   Bydd yr Awdurdod yn hysbysu cyrff gorfodi eraill a phartïon perthnasol eraill sydd â diddordeb am y camau a gymerwyd ganddo. 

Cau Gwirfoddol

8.1    Gellir defnyddio gweithdrefnau gwirfoddol i ddileu amod risg iechyd yn lle cyflwyno Hysbysiad Gwahardd Brys at ddibenion Hylendid. Gallai'r dull hwn fod ar gymhelliad gweithredwr y busnes bwyd neu'r swyddog awdurdodedig. 

8.2    Dylai gweithredwr neu reolwr y busnes bwyd a'r swyddog awdurdodedig gadarnhau unrhyw gytundeb cau gwirfoddol yn ysgrifenedig, gydag ymrwymiad gan weithredwr neu reolwr y busnes bwyd i beidio ag ailagor heb gymeradwyaeth ymlaen llaw gan y swyddog. Bydd gweithredwr y busnes bwyd yn cael ei hysbysu bod unrhyw hawl i iawndal yn cael ei golli drwy gynnig cau'n wirfoddol. Ni fydd cytundeb cau gwirfoddol yn atal achos cyfreithiol rhag cael ei gynnal am beidio â chydymffurfio â deddfwriaeth diogelwch bwyd.

Mynd â bwyd a'i gadw

10.1  Os yw'r swyddog awdurdodedig, wrth archwilio bwyd, neu oherwydd gwybodaeth arall o ffynhonnell ddibynadwy, yn credu bod y bwyd yn methu â chydymffurfio â'r gofynion diogelwch bwyd, gall y swyddog gadw neu fynd â'r bwyd o dan Adran 9 Deddf Diogelwch Bwyd 1990. Gall ffynonellau dibynadwy gynnwys yr Asiantaeth Safonau Bwyd, Asiantaeth Diogelwch Iechyd y DU, Iechyd Cyhoeddus Cymru, Ymgynghorydd Rheoli Clefydau Trosglwyddadwy.

10.2      Gall hefyd fod angen mynd â bwyd a'i gadw ar ôl i'r bwyd gael ei ardystio nad yw'n cael ei gynhyrchu, ei brosesu na'i ddosbarthu yn unol â Rheoliad 27 o Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006. 

10.3     Os oes gan y swyddog awdurdodedig reswm da dros amau nad yw'r bwyd yn bodloni gofynion diogelwch bwyd, gellir cyflwyno hysbysiad cadw bwyd.

10.4     Dim  ond os  yw penderfyniad  i gadw bwyd wedi'i drafod gyda'r perchennog neu'r unigolyn sy'n gyfrifol am y bwyd ac, os yw'n briodol, gyda'r gwneuthurwr y dylid gwneud penderfyniad i gadw bwyd. Pan fo'r swyddog awdurdodedig wedi cyflwyno hysbysiad cadw bwyd, defnyddir barn broffesiynol i benderfynu a ddylid cadw bwyd lle y mae neu ei symud i rywle arall. Os bydd gan y swyddog unrhyw amheuon ynghylch diogelwch neu ofal y bwyd, dylai'r hysbysiad cadw nodi lle y mae'r bwyd i'w symud iddo. Bydd y swyddog yn trefnu monitro'r bwyd o dro i dro drwy gydol y cyfnod cadw.

10.5     Bydd y swyddog awdurdodedig yn gweithredu cyn gynted â phosibl pan fydd tystiolaeth neu wybodaeth yn dangos y gellir rhyddhau bwyd sydd wedi'i gadw, a hynny o fewn 21 diwrnod beth bynnag. Bydd Hysbysiad Tynnu Cadw Bwyd yn ôl yn cael ei gyflwyno.

10.6     Rhagdybir o dan gyfraith bwyd y bwriedir i'r holl fwyd gael ei fwyta gan bobl nes y profir i'r gwrthwyneb. Wrth ystyried a ddylid mynd â bwyd, bydd swyddog yn ystyried a ellir trin neu brosesu'r bwyd dan sylw cyn ei fwyta ac os felly, a fyddai'r bwyd, ar ôl ei drin neu ei brosesu, mewn cyflwr da ac yn iachusol ac yn bodloni gofynion diogelwch bwyd. Gellir mynd â bwyd i'w gondemnio a gedwir yn flaenorol gan swyddog ar ôl derbyn canfyddiadau anffafriol.

10.7     Pan  fydd swyddog  yn  gwneud penderfyniad i fynd â bwyd, bydd hysbysiad rhybudd am gondemnio bwyd yn cael ei gyflwyno i'r unigolyn sydd â gofal am y bwyd, neu i'r perchennog. Bydd yr hysbysiad hwn yn rhoi rhybudd o'r bwriad i fynd â'r bwyd gerbron Ynad Heddwch ac yn gwneud cais am ei gondemnio. 

10.8     Dylai  Ynad Heddwch ymdrin â bwyd yr  aethpwyd ag ef cyn gynted ag y bo'n rhesymol ymarferol, fel arfer o fewn 2 ddiwrnod. Dylid ymdrin ag achosion sy'n cynnwys bwyd darfodus iawn cyn gynted â phosibl. Os oes angen, gellir ymestyn yr amserlen i sicrhau bod partïon a neu eu cynrychiolwyr yn cael cyfle i fynychu. Fodd bynnag, ni fydd oedi wrth weithredu os na ellir olrhain na chysylltu â'r perchennog. 

10.9 Delio â Chyflenwadau, Cyfrannau a Llwythi

10.9.1 Mae angen ystyried yn ofalus y penderfyniad i fynd â neu gadw cyflenwad, cyfran neu lwyth cyn cyflwyno hysbysiad. Bydd y swyddog awdurdodedig yn defnyddio barn broffesiynol a chyngor arbenigol, os oes angen, i benderfynu a ddylid mynd â neu gadw'r cyflenwad, cyfran neu lwyth cyfan neu ran ohono. Bydd y swyddog awdurdodedig yn ystyried:

• Y dystiolaeth sydd ar gael;
• Natur yr halogiad;
• Natur a chyflwr y cynhwysydd sy'n dal y bwyd;
• Y risg i iechyd;
• Faint o fwyd sy'n gysylltiedig ag unrhyw samplu sydd wedi wedi'i gynnal.

Iawndal

10.1   Os bydd hysbysiad cadw'n cael ei dynnu'n ôl neu os bydd Ynad Heddwch yn methu â chondemnio bwyd yr aethpwyd ag ef, bydd Cyngor Sir Powys yn ystyried digolledu'r perchennog am unrhyw ddibrisiant yn ei werth o ganlyniad i'r camau a gymerwyd gan y swyddog awdurdodedig.

Ildio Gwirfoddol

11.1    Gellir defnyddio gweithdrefnau gwirfoddol i dynnu bwyd nad yw'n addas i'w fwyta gan bobl o'r gadwyn fwyd; naill ai ar gymhelliad perchennog y bwyd neu ar awgrym y swyddog awdurdodedig pan fo perchennog y bwyd yn cytuno nad yw'r bwyd yn addas i'w fwyta gan bobl.

11.2     Dylid rhoi derbynneb ar gyfer bwyd sy'n cael ei ildio'n wirfoddol i'r Awdurdod i'w ddinistrio. Dylai'r dderbynneb nodi bod y bwyd wedi'i ildio'n wirfoddol i Gyngor Sir Powys i'w ddinistrio a'i lofnodi a'i gydlofnodi gan y swyddog awdurdodedig a'r unigolyn sy'n ildio'r bwyd yn y drefn honno. 

Dinistrio a Gwaredu 

12.1    Gall Cyngor Sir Powys, drwy gytundeb, godi tâl ar berchennog y bwyd am ddinistrio a gwaredu bwydydd sydd wedi'u hildio'n wirfoddol.

12.2     Fel arfer bydd Cyngor Sir Powys yn gwneud cais i'r Ynad Heddwch am gostau sy'n gysylltiedig â dinistrio a gwaredu bwyd yr eir ag ef.

12.3    Os yw bwyd i gael ei waredu gan Gyngor Sir Powys, bydd yn gwneud pob ymdrech i sicrhau bod hyn yn cael ei wneud mewn modd addas ac nad oes unrhyw bosibilrwydd y bydd bwyd yn dychwelyd i'r gadwyn fwyd.

Rhybuddiad Syml

13.1     Gweler Polisi Cydymffurfio a Gorfodi cyffredinol Cyngor Sir Powys.

Erlyniad

14.1     Gweler Polisi Cydymffurfio a Gorfodi cyffredinol Cyngor Sir Powys. 

Gorchymyn Gwahardd Hylendid

15.1    Os yw gweithredwr busnes bwyd yn cael ei gollfarnu o drosedd o dan Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006 a bod y Llys yn fodlon bod yr amod risg i iechyd yn cael ei gyflawni mewn perthynas â'r busnes bwyd o dan sylw, mae gan y Llys y pŵer i osod Gorchymyn Gwahardd at ddibenion Hylendid yn erbyn y gwaharddiad priodol, o dan Reoliad 7 o Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006. 

15.2    Yn dilyn erlyniad llwyddiannus, mae gan y Llys y pŵer i osod y gwaharddiad priodol os yw'n fodlon bod risg o anaf i iechyd fel y'i diffinnir yn Rheoliad 7(2) a (3) o Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006. Mae'n ofynnol i'r Llys osod Gorchymyn Gwahardd Hylendid priodol a all fod yn ymwneud â gwahardd proses neu driniaeth, neu ddefnyddio mangre neu offer at ddibenion busnes bwyd. 

15.3    Yn dilyn erlyniad llwyddiannus yn erbyn gweithredwr busnes bwyd busnes bwyd, gall y Llys, yn rhinwedd Rheoliad 7(4) o Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006, osod Gorchymyn Gwahardd at ddibenion Hylendid ar y gweithredwr busnes bwyd sy'n cymryd rhan yn y gwaith o reoli unrhyw fusnes bwyd, neu unrhyw fusnes bwyd o ddosbarth neu ddisgrifiad a bennir yn y gorchymyn. 

15.4   Cyn gynted ag y bo'n ymarferol ar ôl gwneud y Gorchymyn Gwahardd at ddibenion Hylendid, rhaid i'r swyddog awdurdodedig gyflwyno copi o'r Gorchymyn Gwahardd at ddibenion Hylendid i weithredwr busnes bwyd y busnes ac yn achos Gorchymyn Gwahardd at ddibenion Hylendid a gyflwynwyd o dan Reoliad 7(1) o Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006, gan osod copi o'r gorchymyn mewn safle amlwg yn y fangre. 

15.5     Mae methu â chydymffurfio â Gorchymyn Gwahardd at ddibenion Hylendid yn drosedd a bydd yn arwain at gael ei anfon ymlaen gyda'r bwriad o erlyniad. 

15.6     Bydd cyrff eraill sydd â diddordeb, gan gynnwys yr Asiantaeth Safonau Bwyd a Sefydliad Siartredig Iechyd yr Amgylchedd, yn cael eu hysbysu am y mater o Orchymyn Gwahardd at ddibenion Hylendid a gyhoeddwyd o dan Reoliad 7(4) o Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006.