Prosiect Adfer Camlas Trefaldwyn

Mae bron i £14miliwn o gyllid Llywodraeth y DU wedi ei sicrhau tuag at Raglen Adfer Camlas Trefaldwyn.

Bydd y cam hwn o'r gwaith - Prosiect Adfer Camlas Trefaldwyn - yn gwneud cyfraniad sylweddol tuag at adfer Camlas Trefaldwyn yn ehangach a cham wrth gam, a fydd, pan fydd wedi'i chwblhau'n llawn, yn darparu buddion economaidd, diwylliannol, lles a hamdden hirdymor i gymunedau lleol.

Mae'r prosiect, sy'n cael ei gyflawni gan Glandwr Cymru a Chyngor Sir Powys, yn canolbwyntio ar:

• Gwaith carthu / gwaith ar y glannau yn yr adran tua 4.4 milltir o hyd na ellir mo'i mordwyo, rhwng Llanymynech ac Arddlin - a fydd hefyd yn gweld darparu llwybr cynaliadwy ar gyfer beicio a cherdded ar hyd coridor y gamlas
• Ailadeiladu Pont Walls a Phont Williams er mwyn galluogi mordwyo yn y dyfodol.
• Creu pyllau oddi ar lein gerllaw Adran Gymreig y gamlas er mwyn diogelu statws naturiol y gamlas fel Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig ac Ardal Gadwraeth Arbennig - i fodloni gofynion ecolegol am adfer
• Atgyweiriadau a gwelliannau hanfodol ger Dyfrffordd Aberbechan.  Cwblhawyd y rhan fwyaf o'r gwaith hwn ym mis Hydref 2024, bydd ychydig o waith cerrig yn cael ei wneud yn ystod gwanwyn 2025.
• Gwelliannau i adeilad y Lanfa a dau fwthyn ar ochr y gamlas yn Lanfa'r Trallwng - gan wella ei rôl fel canolfan gymunedol a diwylliannol y dref.  Dyfarnwyd cyllid ychwanegol gan Gronfa Treftadaeth y Loteri Cenedlaethol (£164,000) ar gyfer y gwaith i'r Lanfa ac mae menter Trawsnewid Trefi Llywodraeth Cymru wedi darparu £140,000 tuag at y gwaith ar y bythynnod.

o   Cwblhawyd y gwaith ar y bythynnod ym mis Rhagfyr 2024 ac mae'r llyfrgell yn cael ei rhedeg dros dro o'r bythynnod tra bod y gwaith ar Y Lanfa a'r cei yn parhau.

Dechreuodd y prif waith adeiladu gyda charthu rhan o'r gamlas o Lanynymynech i Garreghofa. Bydd y pecyn llawn o waith yn cael ei gwblhau erbyn mis Chwefror 2026.

I gael mwy o wybodaeth am y gwaith Adfer Camlesi ewch i wefan Glandwr.

Diogelu rhywogaethau prin

Fel cynefin gwlyptir, mae'r gamlas yn newid yn gyson.

Wrth i rywogaethau planhigion mwy cystadleuol fwrw gwreiddiau a dal silt yn y sianel, mae'r gamlas yn dechrau newid o gynefin dŵr agored gydag ymylon o'i amgylch, i sianel sych lle byddai coed yn dechrau ymsefydlu yn y pen draw. Mae'r rhywogaethau sy'n sail i ddynodiad y gamlas yn dibynnu ar gynefin dŵr agored.

Diweddariadau prosiect

Diweddariadau prosiect | Canal & River Trust (canalrivertrust.org.uk)